DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
Koroner arter hastalığı, koroner kalp hastalığı veya basitçe kalp hastalığı olarak da adlandırılan bu ciddi durum arterlerde (damarlarda) plak oluşumunun bir sonucudur.
Pürüzsüz ve esnek olan arterler, iç duvarlarına plakların birikmesi sonucu daralır ve daha katı hale gelirler.Bu durum kalbe giden kan akışını ve dolayısıyla oksijeni azaltır. Plaklar kopabilir, kalp krizi veya ani kalp ölümüne neden olabilir.
Koroner Arter Hastalığı Nasıl Gelişir?
Genç yaşlardan itibaren plaklar kan damar duvarlarında gelişmeye başlayabilir. Yaşlandıkça plak oluşumu ilerler. Kan damar duvarları giderek sertleşir ve kan pıhtısı atımı ve kalp krizi riskini artırır.
Plak, kan damarlarının iç duvarlarını daha yapışkan hale getirir. Daha sonra, iltihap hücreleri, lipoproteinler ve kalsiyum gibi diğer maddeler kan dolaşımına girer ve plakların içine karışır.
İnflamatuvar(iltihap) hücrelerinin kolestrol ile birlikte plak içine katılmaları nedeniyle plaklar giderek büyür ve hem damar duvarlarını dışarıya doğru iter ve hem de içe doğru büyür. Böylece damarlar giderek daralır.
Daralmış bir koroner arter, kalbe kan taşımak için tıkanıklığın etrafından dolaşan yeni kan damarları geliştirebilir. Bununla birlikte, yeni arterler (kan damarları) kalp kasına yeterince oksijen açısından zengin kan getiremeyebilir.
Bazı durumlarda, plak yırtıldığında veya koptuğunda kan pıhtısı kalp kasına giden kan akışını engelleyebilir. Bu da kalp krizine neden olur.
Eğer beyindeki bir kan damarı tıkanırsa inme meydana gelebilir.
İskemi nedir?
Kardiyak iskemi, plak ve yağlı maddelerin bir arterin iç kısmını daralttığı zaman, kalbinize yeterli miktarda oksijen açısından zengin kan gidememesi durumudur. Bu durumda kalp krizlerine neden olabilir.
İskemi en çok egzersiz veya efor sırasında, yemek yeme, heyecan ya da stres halinde ve soğuğa maruz kalınca ortaya çıkar.
Koroner Arter Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
En sık belirti anjina veya göğüs ağrısıdır.
Angina şöyle tanımlanabilir: Göğüste ağırlık ,basınç, ağrı, yanma, uyuşma ve dolgunluk hissi
Hazımsızlık veya mide yanması ile karıştırılabilir. Angina genellikle göğüste hissedilir ancak sol omuz, kollar, boyun ve çenede de hissedilebilir.
Semptomlar genellikle kadınlarda daha hafiftir. Mide bulantısı, terleme, yorgunluk veya nefes darlığı ve tipik basınç benzeri göğüs ağrısı bu belirtilere eklenebilir.
Koroner arter hastalığında ortaya çıkabilecek diğer belirtiler şunlardır:
♦Nefes darlığı
♦Çarpıntı (düzensiz kalp atışları, aritmi)
♦Daha hızlı bir kalp atışı
♦Yorgunluk veya baş dönmesi
♦Mide bulantısı
♦Terleme
Koroner Arter Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Doktorunuz belirtileriniz, tıbbi geçmişiniz ve risk faktörlerini sorguladıktan sonra sizi muayene eder.
Fiziksel muayene sonrası bir takım tahliller ister.
Elektrokardiyogram (EKG), ekokardiyogram, egzersiz stres testleri, elektron ışınlı (ultra hızlı) BT taramaları, kalp kateterizasyonu ve diğerleri de dahil olmak üzere tanı testleri kullanılır.
Bu testler doktorunuza koroner kalp hastalığınızın derecesini, kalbinize etkisini ve sizin için en iyi tedaviye karar vermesini sağlar.
Koroner Arter Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
♦Yaşam tarzı değişiklikleri:
Sigara içiyorsanız sigarayı bırakmalısınız.
İşlenmiş gıdalardan kaçının ve düşük trans yağlı, düşük tuzlu ve düşük şekerli bir diyet yapmalısınız.
Şeker hastalığınız varsa kan şekerinizi kontrol altında tutmalısınız.
Düzenli egzersiz yapmalısınız (ancak bir egzersiz programına başlamadan önce doktorunuza danışmalısınız).
♦İlaç tedavisi:
Yaşam tarzı değişiklikleri yeterli değilse ilaç kullanmanız gerekebilir. Doktorunuzun size reçete edeceği ilaçlar muhtemelen şunlar olacaktır:
♦Kolesterol seviyesini düşüren ilaçlar:
Kandaki kolesterol miktarını azaltarak, özellikle düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL veya “kötü”) kolesterol, bu ilaçlar koroner arterlerde biriken ana maddeyi azaltır. Doktorunuz statinler, niasin, fibratlar ve safra asidi bağlayıcılarını içeren çeşitli ilaçlardan birini seçebilir.
♦Aspirin:
Doktorunuz günlük aspirin veya diğer kan sulandırıcılarını almayı tavsiye edebilir. Bu, kanınızın pıhtılaşma eğilimini azaltarak koroner arterlerinizin tıkanmasını önlemeye yardımcı olabilir. Eğer bir kalp krizi geçirmişseniz, aspirin gelecekteki saldırıları önlemeye yardımcı olabilir. Aspirin’in uygun olmadığı, örneğin kanama bozukluğu gibi bir durumunuz varsa veya başka bir kan sulandırıcı kullanıyorsanız, aspirin almadan önce doktorunuza danışmalısınız.
♦Beta blokerler:
Bu ilaçlar kalp atış hızını yavaşlatır ve kalp oksijen ihtiyacını azaltarak kan basıncını düşürür. Kalp krizi geçirdiğinizde beta blokörler gelecekteki muhtemel kriz riskini azaltır.
♦Nitrogliserin:
Nitrogliserin tablet, spreyler ve yamaları geçici olarak koroner arterlerinizi genişleterek ve kalbin kan ihtiyacını azaltarak göğüs ağrısını kontrol edebilir.
♦Anjiyotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri ve anjiyotensin II reseptör bloke edicileri:
Bu ve benzeri ilaçlar kan basıncını düşürür ve koroner arter hastalığının progresyonunu (ilerlemesini) önlemeye yardımcı olabilir.
Cerrahi ve diğer prosedürler:
Koroner arter hastalığının tedavisinde yaygın olanları şunlardır:
Balon anjiyoplasti ve stent yerleşimi:
Damarın daralmış kısmına uzun ince bir tüp (kateter) sokulur. İçinde bir balon bulunan bir tel kateterden daralan bölgeye iletilir. Ardından balon şişirilir, plakların atardamar duvarlarına sıkışması sağlanır.
Arterin açık kalmasına yardımcı olmak için çoğu kez artere bir stent bırakılır. Bazı stentler, arterin açık kalmasına yardımcı olmanın yanında yavaş yavaş içeriğinde bulunan ilaçları serbest bırakır.
Koroner arter bypass cerrahisi:
Tıkanmış koroner damarlar vücudunuzun başka bir yerindeki damarlar kullanılarak bypass edilir. Bu sayede kanın tıkalı veya daralmış koroner arter çevresinden geçmesi sağlanır.
