DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
Mamografi meme kanseri tanısında kullanılan göğüslerin röntgen filmi alınması üzerine dayalı bir görüntüleme yöntemidir. Mamografinin erken meme kanseri tanısının konmasında ve meme kanserine bağlı ölümlerin azaltılmasında önemli bir yeri vardır. Mamografi sırasında göğüsler meme dokusunu yaymak amaçlı iki yüzey arasında sıkıştırılır. Daha sonra bir X-ışını yardımıyla göğüs görüntüleri bilgisayar ekranına aktarılır.
Mamografi tarama veya tanı amaçlı kullanılabilir. Hangi sıklıkta mamografi çektirmeniz gerektiği yaşınıza ve meme kanseri riskinize bağlıdır.
Tarama amaçlı mamografi:
Her hangi bir bulgu ve belirti olmayan kadınlarda meme değişikliklerini saptamak için kullanılır. Amaç klinik işaretler ortaya çıkmadan önce kanserin saptanmasıdır.
Tanısal amaçlı mamografi:
Tanısal amaçlı mamografi, yeni bir meme kitleri, meme ağrısı, olağan dışı bir cilt görünümü, meme başı kalınlaşması veya akıntısı gibi şüpheli meme değişikliklerini araştırmak için kullanılır. Ayrıca tarama amaçlı yapılan mamografide görülen anormal bulguları değerlendirmek için de kullanılır.
Tarama amaçlı mamografi ne zaman yaptırılmalıdır?
Tarama amaçlı mamografi yaptırnaya başlama yaşı için kesin olarak belirlenmiş bir yaş yoktur. Bu sizin risk durumunuza, ailenizde meme kanserli kimse bulunup bulunmaması göre değişebilir fakat bazı kılavuzların mamografi taramasının ne zaman başlaması gerektiği yönelik değerlendirmeleri vardır.
Ortalama meme kanseri riski taşıyan kadınlarda; 40 yaşında başlanabilir ve yılda 1 ya da 2 kez tekrarlanır. Amerikan Kanser Derneği ise kadınların 45 yaşında mamografi taramasına başlamalarını ve 10 yıl boyunca her yıl mamografi çektirmelerini, ikinci 10 yılda ise 2 yılda bir mamografi çektirmelerini önermektedir.
Meme kanseri riski yüksek olan kadınlarda; 40 yaşından önce mamografi taraması önerilebilir. Bireysel meme kanseri riskinin değerlendirilmesi ilgili doktorunuzla yapılmasında fayda vardır. Aile öyküsü olan, meme kanseri öyküsü veya kanser öncesi meme lezyonu öyküsü gibi risk faktörleri olan kadınlarda mamografi ile birlikte manyetik rezonans görüntüle de (MRI) önerilir.
Mamografide alınan radyasyon tehlikeli midir?
Mamografi sırasında düşük doz radyasyona maruz kalınır. Doz çok düşüktür ve çoğu kadın için mamografinin yararları maruz kalınan bu radyasyondan daha ağır basmaktadır.
Mamografi her zaman doğru sonuç verir mi?
Mamografi her zaman doğru sonuç vermeyebilir. İşlemin doğruluğu kısmen kullanılan tekniğe ve radyoloğun tecrübesi ve becerisine bağlıdır. Diğer faktörler – yaşınız ve meme dokusunun yoğunluğu gibi – yanlış negatif veya yanlış pozitif mamografilere neden olabilir.
Mamografi tüm kanserleri saptayabilir mi?
Tarama amaçlı mamografi tüm kanserleri saptayamaz. Muayene sırasında tespit edilen bazı kanserler mamografide görülmeyebilir. Bir kanser çok küçük olabilir veya mamografi ile koltuk altı gibi görüntülenmesi zor olan bir bölgede olabilir. Mamografi kadınlarda 5 kanserden birini kaçırabilir.
Mamografi sonuçları nasıl değerlendirilir?
Mamografide meme dokusunun siyah beyaz görüntüleri alınır. Mamografi, bir bilgisayar ekranında görünen dijital görüntülerdir. Bir radyolog görüntüleri yorumlar ve bulguları yazılı bir rapor halinde doktorunuza gönderir.
Bir mamografideki olası bulgular şunları içerir:
♦Meme kanallarında ve diğer meme dokularında kalsiyum birikintileri (kalsifikasyonlar)
♦Kitleler veya topaklar
♦Mamografide asimetrik alanlar
♦Belirli bir alanda görünen yoğun alanlar
♦Son mamografiden sonra ortaya çıkan yeni yoğun alanlar
Kalsifikasyonlar hücre salgılarının, hücre parçacıklarının, inflamasyonun ve travmanın sonucu oluşabilir. Mikro kalsifikasyonlar adı verilen küçük, düzensiz birikintiler kanserle ilişkili olabilir. Daha iri, daha kaba kalsifikasyon alanları yaşlanmadan veya memenin yaygın bir kanser dışı tümörü olan fibroadenoma gibi benign (iyi huylu) bir durumdan kaynaklanabilir. Meme kalsifikasyonlarının çoğu iyi huyludur.
Yoğun bölgeler, yağlanmaya göre daha glandüler olan dokuyu gösterir; bu da kalsifikasyonları ve kitleleri belirlemek veya normal glandüler dokudan ayırt etmeyi daha zor hale getirebilir. Yoğun bölgeler kanserin de göstergesi olabilir. Bozulmuş alanlar, komşu dokuları istila etmiş olabilecek tümörleri akla getirir.
Mamografide şüpheli alanlar görülürse daha ileri testler, ek mamografileri,ultrason görüntüleme, laboratuvar testleri ve biyopsi yapılabilir. Bazı durumlarda, mamografi veya ultrason ile net görüntüleme yapılamayan durumlarda manyetik rezonans görüntülemenin (MRI) kullanılması gerekebilir.
