DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
Zencefil özellikle Asya ve Hint mutfağında yaygın olarak kullanılan bir besin kaynağıdır ve tıbbi amaca yönelik olarak binlerce yıldır kullanılmaktadır.
Zencefil, Çin menşeli çiçekli bir bitkidir.
Zencefil (Zingiber officinale) bugün dünyada şaşırtıcı bir şekilde en çok kullanılan çeşnidir. Zingiberaceae familyasına aittir ve zerdeçal ve kakuleyi de içeren bitki ailesinin bir parçasıdır. Köksüz kısmı baharat olarak kullanılan kısmıdır. Genellikle zencefil kökü veya sadece zencefil denir.
Zencefil, geleneksel/alternatif tıpta çok uzun bir kullanım geçmişine sahiptir. Sindirime yardımcı olmak, mide bulantısını azaltmak amacıyla ve grip, soğuk algınlığı ile mücadeleye yardımcı olarak kullanılmıştır.
Zencefil taze, kurutulmuş, toz haline getirilmiş, yağ halinde veya meyve suyu olarak kullanılabilir ve bazen işlenmiş gıdalar ve kozmetiklere ilave edilir. Tariflerde çok yaygın olarak kullanılan bir içeriktir.
Zencefili faydalı kılan içeriğinde bulunan gingerol’dür.
Zencefil kökünde bulunan 115 farklı kimyasal bileşenin tedavi edici faydaları, oldukça güçlü bir antioksidan ve anti-inflamatuar ajan olarak görev yapan gingerolden kaynaklanmaktadır.
Bu biyoaktif bileşenler, özellikle 6-gingerol’ün, klinik olarak üzerinde araştırmalar yapılmış ve düzenli olarak zencefil kullanmanın faydalı olduğu desteklenmiştir.
Zencefilin besin içeriğinde ne bulunur?
Zencefil, çeşitli vitamin ve mineraller içerir.
100 gram (g) taze zencefil kökünde şunlar bulunur:
79 kalori
17.86 g karbonhidrat
3.6 g diyet lifi
3.57 g protein
0 gr şeker
14 mg sodyum
1.15 g demir
7.7 mg C vitamini
33 mg potasyum
Zencefilde bulunan diğer besinler şunlardır: Vitamin B6,magnezyum, fosfor, çinko, folat B2 vitamini ve niasin.
Zencefilin yararları nelerdir?
1-Hazımsızlık ve bulantı:
Zencefil karın ağrısına ya da basit bir sabah bulantısından gebeliğin şiddetli mide bulantısı kadar etkili bir sindirim sistemi yardımcısı ve mide bulantısı için doğal bir ilaç olarak binlerce yıldır kullanılmıştır.
Zencefil yemek, taze zencefil suyu içmek ve zencefil yağı teneffüs etmek mide rahatsızlıklarını hafifletmek için son derece etkili yollardır.
Kaynaklar:
1-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26948519
2-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25954317
2-Bakteriyel enfeksiyonlar:
Yapılan çalışmalar zencefilin patojen bakterilerin kontrolü için potansiyel bir bitki kaynağı olarak kullanılabileceğini ve hastalıkların yönetiminde maliyet etkinliği ve ilaç direnci tehdidine karşı değerlendirebileceğini göstermektedir.
Ayrıca antibiyofilm etkileri sayesinde biyofilm oluşturarak enfeksiyona neden olan Klebsiella gibi bakterilere karşı kullanılabileceği gösterilmiştir.
Kaynaklar:
1-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28653916
2-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28389345
3-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28480361
3-Ülser ve reflü:
1980’lerden beri, araştırmacılar zencefilin mide ülserini tedavi edici etkisi olduğunu bilmektedirler. Moleküler Beslenme ve Gıda Araştırması adlı dergide yayınlanan bir çalışmada, zencefilin, reflü tedavisinde oldukça etkin olduğunu gösterilmiştir.
Kaynak:
1-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26243580
4-Ağrı:
Araştırmalar, zencefilin dismenore veya adet krampları ile ilişkili ağrıların azaltılmasına yardımcı olabileceğini ortaya koymuştur.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28659234
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28348610
5-Kolesterol düzeyi:
Farelerle yapılan çalışmalarda zencefil yağının kolesterol düzeylerini düşürdüğü gösterilmiştir.
Kaynaklar:
1-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28638882
2-https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28479729
6-Artrit:
Yapılan çalışmalarda zencefilin artrite bağlı ağrıyı azalttığı gösterilmiştir.
Kaynak:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11710709
7-Şeker hastalığı:
Zencefilin içinde bulunan gingerolün insülin duyarlılığını arttırdığı bilinmektedir. İnsülin direnci olan kişilerde insülin etkili şekilde kullanılamaz ve kan şeker düzeyi yükselir.
Kaynak:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28793909
Zencefilin zararları nedir?
Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), zencefili “genel olarak güvenli olarak kabul edilen” bir gıda katkı maddesi olarak görmektedir.
Doğal zencefilin çoğu kişi için bilinen bir yan etkisi yoktur. Bununla birlikte, bazılarında, yüksek miktarda alımı, asit reflü belirtilerini kötüleştirebilir, ağzı ve mideyi tahriş edebilir ve ishale neden olabilir. Zencefili kapsül olarak almak mide yanması riskini azaltabilir.
Zencefil takviyelerinin etkinliği ve yan etkileri marka ve formülasyona göre değişir, ancak insanların günde 4 gr’dan fazla veya gebelerin 1 gramdan fazla almaması önerilir. Uzmanlar zencefil takviyeleri kullanılırken standartlaşma olmadığı için dikkatli olunmasını önermektedirler.
Hamilelerin, safra taşı, şeker hastalığı veya kan pıhtılaşma bozukluğu olanlar doktorlarıyla görüşmeden zencefil kullanmamalıdırlar.Zencefil takviyeleri, aspirin veya diğer kan alma ilaçlarıyla birlikte kullanılmamalıdır.
Araştırmacılar, zencefil içerisindeki bileşiklerin çoğunun tam olarak araştırılmadığını ve hepsinin araştırmalarla desteklenmediğini belirmektedirler. Bununla birlikte, incelenen bileşiklerinin çoğunun tıbbi amaçlı olarak kullanılabileceği gösterilmiştir.
Sonuç olarak takviyeler yerine doğal besin kaynaklarını tüketmek ve tek bir öğeye odaklanmak yerine genel bir diyetin parçası olarak tüketmek daha faydalı olacaktır.
