DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
Bruselloz Brucella bakterisinin neden olduğu zoonotik bir enfeksiyondur. Zoonotik enfeksiyon omurgalı hayvanlardan insanlara bulaşan enfeksiyon anlamına gelir.
Hastalık, Akdeniz humması, Malta ateşi, mide humması ateşi ve ondülan ateş gibi çeşitli isimlerle bilinen eski bir hastalıktır. Bruselloz dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorunudur ve en yaygın zoonotik enfeksiyondur.
BRUCELLA NASIL BİR BAKTERİDİR?
Brucella mikroorganizmaları küçük, aerobik, hücre içi kokobasillerdir. Hayvanların üreme organlarında lokalize olup düşük ve kısırlığa neden olurlar. Hayvan idrarında, sütte, plasental sıvıda ve diğer sıvılarda çok sayıda olabilirler. Brucella’nın 4 türü insanlarda patojendir. (Patojen=hastalığa neden olan)
1- Brucella melitensis (koyunlardan bulaşır; en yüksek patojeniteyi gösterir)
2-Brucella suis (domuzlardan bulaşır ve yüksek patojenite gösterir)
3-Brucella abortus (sığırlardan bulaşır; orta derecede patojenite gösterir)
4-Brucella canis (köpeklerden bulaşır; ılımlı düzeyde patojenite gösterir)
BRUCELLA NASIL BULAŞIR?
1-Az pişmiş et ürünleri veya pastörize edilmemiş / çiğ süt ürünlerini tüketme:
Brucella ile enfekte olmanın en yaygın yolu, pastörize edilmemiş / çiğ süt ürünlerini yemek veya içmektir. Koyun, keçi, inek veya deve enfekte olduğunda sütleri bakterilerle kontamine olur. Enfekte olmuş hayvanlardan alınan süt pastörize edilmemişse, enfeksiyon süt ve / veya peynir ürünlerini tüketenlere bulaşacaktır.
2- Bruselloza neden olan bakterileri nefes yolu ile almak:
Solunum yoluyla da enfeksiyon oluşabilir. Bu risk genellikle bakterilerle çalışan laboratuarlar çalışanlarında daha fazladır. Buna ek olarak, mezbaha ve et ambalaj işinde çalışanlar da bakterilere maruz kaldıklarında enfekte oldukları bilinmektedir.
3- Bakterilerin cilt üzerindeki yaralardan veya müköz membranlar yoluyla vücuda girmesi ile:
Bakteriler aynı zamanda enfekte olmuş hayvanlarla temas yoluyla deri / mukus zarlarından vücuda girebilirler.
Bu durum hayvanlarla veya hayvan salgıları ile yakın temasta olan kişiler için bir problem teşkil etmektedir. Bu kişiler;
Kasaplar, mezhaba çalışanları, veterinerler ve et ambalajlama işinde çalışanlar olabilir.
Avcılar da bu hastalığa karşı aynı riski taşımaktadır.
HASTALIK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bruselloz, çeşitli belirtilere neden olabilir ve bunların bazıları uzun bir süredir mevcut olabilir.
Başlangıç belirtileri şunlar olabilir:
-ateş
-gece terlemesi
-keyifsizlik
-iştahsızlık
-baş ağrısı
-kas, eklem ve / veya sırt ağrıları
-yorgunluk
Bunların dışında görülebilen bulgu ve belirtiler şunlardır:
-tekrarlayan ateş
-artrit
-testis ve skrotumda şişlik
-endokardit
-nörolojik belirtiler
-kronik yorgunluk
-depresyon
-karaciğer ve / veya dalak büyümesi
BRUSELLOZ TANISI NASIL KONUR?
Brusellozun tanısı başlıca mikroorganizmanın klinik örneklerden izolasyonuna veya serolojik yöntemlerle antikor yanıtının gösterilmesine dayanmaktadır.
Laboratuvar testleri:
Tam kan sayımı:Tam kan sayımı (hemogram) potansiyel bulaşıcı hastalıkları olan bir hastanın değerlendirmesinin bir parçası olarak rutin olarak yapılır.
Karaciğer enzimleri: Karaciğer enzim düzeylerinde hafif bir yükselme çok yaygın bir bulgudur. Bu yükselmiş seviyeler hepatik tutulumun şiddetini yansıtabilir ve klinik olarak hepatomegali ile korelasyon gösterebilir.
Kültür:
Brucella organizmaları kan, kemik iliği veya diğer dokulardan üretildiğinde bruselloz tanısı kesinleşir.
Kültürde üreme olmaması Brucella olmadığını göstermez. Özellikle Brucella düşünülen durumlarda en az 3-4 hafta boyunca kültürlerin lanoratuvar tarafından bekletilmesi gerekir.
Kültürde bakterinin üremesi geç ve güç olduğu için serolojik tanı yöntemleri önem kazanmaktadır.
Seroloji:
Serolojik tanı testleri Brucella enfeksiyonundan sonra antikor yanıtının yorumlanmasına dayalı testlerdir. Serolojik testler, brusella teşhisinde en sık kullanılan yöntemlerdir.
Brucella tanısında kullanılan serolojik testler şunlardır:
1-Rose Bengal (lam aglütinasyon) testi: Tarama testidir.Sonuç pozitif çıkarsa tüp aglütinasyon testi yapılır.
2-Standart tüp aglütinasyon (Wright) testi: Bu test Brucella’ya karşı antikor titresini ölçer fakat antikorların Ig G veya M yapısında olup olmadığını belirlemez. Bu yüzden test pozitif çıkarsa enfeksiyonun yeni(akut) bir enfeksiyon olup olmadığını ayırt etmek için 2 Merkaptoetanol ya da ELISA testi yapılır.
Bruselloz düşünülmesine rağmen aglütinasyon testleri negatif çıkan hastalarda da Coombs testi yapılmalıdır.
3-2 Merkaptoetanol (2-ME)testi:
IgG ve IgM ayrımının yapılması amacıyla kullanılır.
4-Coombs testi:
Klinik olarak bruselloz düşünülmesine rağmen testlerin negatif çıkması Brucella’da rastlanılan bir durumdur. Bu durumda Coombs testi yapılır.
5-ELISA:
İmmünglobülin izotiplerini (IgM, IgG ve IgA) saptayabilen, hastalığın evrelenmesinde ve takibinde kullanılan yararlı bir testtir.
BRUCELLA TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Brucella tedavisinde genel olarak antibiyotik olarak doksisiklin ve rifampin , en az 6-8 hafta boyunca birlikte kullanılması önerilir.
