DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
Kemoterapi herhangi bir hastalığı tedavi etmek için herhangi bir ilacın kullanılmasıdır fakat çoğu zaman kemoterapi kelimesi kanser tedavisinde kullanılan ilaçları ifade eder.
Cerrahi tedavi ve radyasyon tedavisi belli bir alandaki kanser hücrelerini öldürür veya hasar verir ancak kemoterapi bütün vücuda yayılabilir. Kemoterapi, sadece primer tümörün bulunduğu yerdeki hücreleri değil metastaz yapmış kanser hücrelerini de öldürebilir.
Kemoterapi tedavisinin hedefleri nelerdir?
Kanser tedavisinde kullanılan kemoterapinin üç ana hedef vardır:
1-Şifa:
Mümkünse, kemoterapi kanseri iyileştirmek için kullanılır; bu, kanserin yok edildiği anlamına gelir.Bu durumda kanser tekrarlamaz ve tamamen kişi iyileşir.
Bir kişinin kanserinin gerçekten iyileşip iyileşmediğini görmek çoğu zaman uzun yıllar sürebilir.
2-Kontrol etmek:
Eğer tedavi mümkün değilse, amaç hastalığı kontrol etmek olabilir. Kemoterapi tümörleri küçültmek ve / veya kanserin büyümek ve yayılmasını durdurmak için kullanılır. Bu, kanserli kişinin kendisini daha iyi hissetmesine ve daha uzun yaşamasına yardımcı olabilir.
Birçok durumda kanser tamamen ortadan kalkmaz, ancak kalp hastalığı veya diyabet gibi çok sayıda kronik bir hastalık olarak kontrol edilir ve yönetilir. Diğer durumlarda, kanser bir süre uzaklaşmış gibi görünebilir, ancak tekrarlayabilir. Sonra tekrar kemoterapi tedavisi verilmesi gerekebilir.
3-Hafifletmek:
Kemoterapi, kanserin neden olduğu belirtileri hafifletmek için de kullanılabilir. Buna palyatif kemoterapi veya palyasyon denir.
Kanser gelişmiş bir aşamadaysa, yani kontrol altında değil ve başladığı andan itibaren vücudun diğer bölgelerine yayılmışsa, amaç, yaşam kalitesini iyileştirmek veya kişinin daha iyi hissetmesine yardımcı olmaktır. Örneğin, kemoterapi ağrıya veya basınca neden olan bir tümörü küçültmeye yardımcı olmak için kullanılabilir.
Hangi kemoterapi ilaçlarının kullanılacağı nasıl belirlenir?
Bazı durumlarda, her kemoterapi ilacı için en iyi doz ve zaman çizelgesi seçimi nettir ve çoğu doktor aynı tedaviyi önerir. Bazı kanser türlerinin tedavi yolları daha farklı olabilir ve bu vakalarda, farklı doktorlar farklı programlarla farklı ilaç kombinasyonları seçebilir.
Hangi ilaçların kullanılacağını seçerken dikkate alınması gereken faktörler şunları içerir:
♦Kanser türü
♦Kanserin evresi (ne kadar yayılmış olduğu)
♦Hastanın yaşı
♦Hastanın genel sağlık durumu
♦Diğer ciddi sağlık sorunları (kalp, karaciğer veya böbrek hastalıkları gibi)
♦Geçmişte verilen kanser tedavilerinin türleri
Doktorlar, kemoterapi ile tedavi edilen benzer hastaların sonuçlarını tanımlayan tıp dergilerinde ve ders kitaplarında yayınlanan bilgilerle birlikte bu faktörleri göz önünde bulundururlar.
Kemoterapi tedavisi bir onkolog tarafından uygulanır. Kanser tek bir kemoterapi ilacı ile tedavi edilebilir ancak çoğu zaman birkaç ilaç belirli bir düzende veya belirli kombinasyonda birlikte kullanılır. Bu aynı zamanda kanserin herhangi bir kemoterapi ilacına dirençli hale dönüşme şansını düşürmeye yardımcı olabilir.
Kemoterapi dozları nasıl belirlenir?
Çoğu kemoterapi ilaçları, doz güvenliği dar ve etkinliği oldukça güçlü olan ilaçlardır. İlaç dozunun az olması kanseri tedavi edici olmayacak, ilaç dozunun fazla olması ise hayatı tehdit eden yan etkilere neden olabilecektir. Bu nedenle, doktorlar kemoterapi dozlarını çok hassas bir şekilde hesaplarlar.
Verilecek olan ilaçlara bağlı olarak, kemoterapi dozlarını belirlemenin farklı yolları vardır.
Çoğu kemoterapi ilaçları miligram olarak (mg) ölçülür.
Toplam doz bir kişinin vücut ağırlığına bağlı olarak hesaplanabilir. Örneğin, bir ilacın standart dozu, kilogram başına 10 miligram (10 mg / kg) ise, 80 kilogram ağırlığında bir kişi 800 mg (10 mg / kg x 80 kg) alacaktır.
Bazı kemoterapi dozları ise boy ve ağırlık kullanılarak hesaplanan vücut yüzey alanına (VYA) göre belirlenir. VYA metre kare cinsinden ifade edilir (m2).
Yaşlı ve çocuklar,
Beslenmesi zayıf olanlar,
Obezler,
Daha önce radyoterapi almış veya şu anda radyasyon terapisi görenler,
Düşük kan hücresi sayımı olanlar.
Karaciğer veya böbrek hastalıkları olanlarda ilaç dozları daha dikkatli olarak ayarlanır.
Kemoterapinin yan etkileri nelerdir?
Kemoterapi ilaçlarının yan etkileri kullanılan kemoterapi ilaçlarına, dozuna, kanserin tipine ve kişiden kişiye göre farklılık gösterir. En sık görülen yan etkiler şunlardır:
1-Bulantı kusma
2-Saç dökülmesi
3-Anemi(Kansızlık)
4–Halsizlik, iştahsızlık
5-Kanamaya eğilim
6-Kabızlık,ishal
7-Enfeksiyon riski
8-Ödem (şişlik)
9-Ağızda yaralar
10-Yutkunma zorluğu
