NEDEN ESNERİZ?

Esnemek, istemsiz olarak ağzımızı genişçe açarak ve derin bir şekilde nefes alarak yaptığımız bir harekettir. Esnemek aynı zamanda refleks bir harekettir.
 

 

 

Anne karnındayken bile esnememiz, esnemenin bir oksijen gereksinimi olduğu tezini çürütmüştür. Yorgunluk, uyku hali ve sıkılma esnemeye neden olabilmektedir fakat bilim insanları esnemenin altında daha farklı nedenlerin olduğunu düşünmektedir.

Neden esnediğimize dair çeşitli teoriler vardır.

Princeton Üniversitesi araştırmacı doktorlarında Andrew C. Gallup’a göre esneme beyni soğutma işlemidir. Buna göre; esnemeye başladığımızda güçlü çene germe hareketiyle, boyun, yüz ve kafamıza olan kan akışı artmaktadır ve esnemeyle birlikte alınan derin nefes beyin omurilik sıvısına ve beyne gelen kana aşağıya doğru akması için baskı yapmaktadır. Sonuçta ağıza alınan soğuk hava bu sıvıların da soğumasını sağlamaktadır. Bu işlemleri bir radyatör gibi düşünmek mümkündür. Beyindeki sıcak kan uzaklaştırılırken, akciğerlerden, el ve ayaklardan soğuk kanın gelmesi sağlanmaktadır.

Soğuk havada daha fazla esneriz.

Gallup’un teorisine göre dışarıdaki soğuk hava beyni içerdeki sıcak havadan daha iyi serinletmektedir. Dolayısıyla soğuk havalarda sıcak havalardan daha fazla esneriz. Bunu kanıtlamak için Gallup ve ekibi Tucson’da bir test yaptılar ve insanlara esneyen insan fotoğrafları gösterdiler.  (Çünkü esneme bulaşıcıdır. Bir kişiyi esnerken görmek esnememize neden olur). 22 ºC ‘de fotoğraf gösterilen insanların % 45’inin, 37º C’de % 24’ünün esnediği saptadılar.

Cenevre Üniversitesi doktorlarından Adrian G. Guggisber, Gallup’un teorisine oda ısısı değişikliklerinin esnemeyi tetikleyebileceğini belirterek  katılmakta fakat beyin soğutma teorisine daha temkinli bakmaktadır.  Terleme gibi vücut ısısı ayarlama yolları varken başka alternatif regülatörlere ihtiyaç olup olmadığından emin değildir.

Esneme teorisyenleri ikiye bölünmüş durumdadır. Bir kısmı Gallup gibi esnemenin fiziksel bir ihtiyaç olduğunu savunurken, diğerleri esnemenin sosyal bir etkileşim olduğunu savunmaktadır. Dr. Guggisberg, sosyal  teori yanında olanlardan ve esnemenin bulaşıcı etkisini önemli bir ipucu olarak görmekte. Guggisberg, tüm kültürlerde esnemenin sıkıntı ve uyuklamanın bir işareti olduğunu belirtmektedir.