DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
Arılar sadece bal üretmezler. İğne yapraklı ağaçlar veya yaprak dökmeyen ağaçların bitki özütlerinden propolis adı verilen bir bileşik üretirler. Arılar kendi çıkartıları ve balmumu ile bu ağaçların özütünü birleştirdiklerinde kendi kovanlarını kaplamak için yapışkan yeşilimsi kahverengi bir ürün ortaya çıkar. İşte bu propolis’tir.
Binlerce yıl önce eski uygarlıklar tıbbi özellikleri açısından propolisi kullandılar. Yunanlılar yaraları iyileştirmek için, Asurlular enfeksiyonla mücadelede ve iyileşme sürecine yardımcı olması için yaralar ve tümörler üzerine propolis koydular. Mısırlılar mumyalama işinde propolisten faydalandılar.
Propolisin içeriği arıların ulaştıkları ağaç ve çiçeklere göre farklılık gösterebilir. Örneğin Avrupa’daki arıların ürettiği propolis ile Güney Amerika’daki arıların ürettiği propolis aynı kimyasal özelliği taşımaz.
Araştırmacılar propoliste 300’den fazla içerik saptamışlardır. Bu bileşiklerin çoğunluğu polifenol formlarıdır. Polifenoller vücutta hastalık ve hasarla mücadele eden antioksidanlardır. Özellikle, propolis flavonoid adı verilen polifenolleri içerir. Flavonoidler bir koruma formu olarak bitkilerde üretilir. Bunlar genellikle antioksidan özelliklere sahip olduğu düşünülen gıdalarda bulunur.
Propolisin, antibakteriyel, antiviral, antifungal ve anti-inflamatuar özelliklere sahip olduğu düşünülmektedir fakat propolis üzerinde bilimsel araştırma sayısı çok da fazla değildir.
Propolisin faydaları nelerdir?
Yaralar:
Propolis içeriğinde pinocembrin adı verilen ve antifungal etkili özel bir bileşik olan flavonoid vardır. Bu anti-inflamatuar ve antimikrobiyal özellikler yara iyileşmesinde faydalıdır.
Herpes Enfeksiyonları:
Propolis içeren kremlerin herpes enfeksiyonlarında iyileşmeyi hızlandırdığı ve belirtilerin çabuk geçmesini sağladığı gösterilmiştir.
Kanser:
Propolisin ayrıca belirli kanserlerin tedavisinde rol oynadığı ileri sürülmüştür. Yapılan bir çalışmada propolisin antikanser etkisini kanser hücrelerinin bölünmesini engelleyerek, hücrelerin kanserli hücre haline gelme hızını azaltarak ve kanser hücrelerinin birbirleriyle sinyalleşmesini önleyerek yaptıkları gösterilmiştir.
Propolisin yan etkisi var mıdır?
Propolis ürünlerin güvenli olup olmadığını belirlemek için yeterli kanıt henüz mevcut değildir fakat bu ürünler yüksek riskli olarak kabul edilmez. Bal yerken belli bir miktar propolis alınır. Bala karşı alerjisi bulunan kişilerde propolis alerjisi de olabilir. Uzun süre propolis kullanılması sonrası propolis alerjisi gelişebilir.
Propolisin tipik alerjik reaksiyonu egzema benzeri bir cilt lezyonu gelişmesidir. Ayrıca propolis kullanmadan önce mevcut alerji veya astım durumunuz varsa doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
Propolisi nerden alabilirsiniz?
Propolis eczanelerde veya sağlık ürünleri satan mağazalardan satın alınabilir. Topikal formları kremler, merhemler ve losyonlar şeklindedir. Propolis ayrıca ağızdan alınan tablet şeklinde,sıvı ekstresi ve kapsül şeklinde de elde edilebilir.
Şu anda tıbbi olarak tavsiye edilen bir dozu yoktur. Bir çalışmada günde yaklaşık 70 miligram günlük konsantrasyonu önerilmiştir ancak bu FDA(Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi) önerisi değildir. Üretici firmalar ürünleri üzereinde herhangi bir doz önerebilirler fakat propolis takviyesi almadan önce güvenli olup olmadığını doktorunuza danışmanızda fayda vardır.
