Kreatin kinaz (CK) baskın olarak iskelet kası,kalp kası, beyin ve diğer iç organ dokularında bulunur. Başlıca görevi yüksek enerjili fosfatların taşınmasıdır. CK, M ve B alt birimlerinden oluşan dimerik bir moleküldür. CK-MM iskelet kası, CK-MB miyokard (kalp kası) ve CK-BB nöronal (sinir) dokunun ana kaynaklarındandır.
CK neden yükselir?
CK yüksekliği , ağırlıklı olarak nöromüsküler hastalıkları ve akut miyokard enfarktüsünü teşhis etmek için kullanılır. Nöromüsküler bozukluklar arasında miyopati, kas distrofisi, rabdomiyoliz, uyuşturucu kaynaklı miyopatiler, nöroleptik malign sendrom, malign hipertermi ve felçler bulunur.
CK, nöromüsküler hastalık veya kardiyak hasar olmadan da örneğin yoğun egzersiz sonrası, kas içi enjeksiyon ve böbrek hastalığı gibi durumlarda yükselebilir.
CK-MB’nin ana kaynağı miyokard olduğu için yükselmiş bir CK-MB seviyesi akut miyokard enfarktüsü, miyokardit, kardiyak travma, kalp cerrahisi ve endomiyokardiyal biyopsi gibi miyokard hasarını yansıtır. Bununla birlikte, CK-MB, iskelet kasında CK’nin% 5-7’sini oluşturur. Bu nedenle, iskelet kası hasarı zaman zaman yükselmiş CK-MB düzeylerine neden olabilir, bu da yanlış yorumlamaya neden olabilir.
CK-BB’nin klinik uygulaması halen sınırlıdır. Beyin omurilik sıvısında yükselmiş CK-BB, kardiyak arrest sonrasında hipoksik beyin hasarının göstergesidir. Azalmış CK-BB, Huntington hastalığı, multipl skleroz ve amyotrofik lateral skleroz’da görülebilir.
CK normal değerleri nedir?
CK değeri yetişkin erkeklerde 20-200 IU/ml, kadınlarda 20-180 IU/ml arasındandır.