DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
24 Kasım 2021’de Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) SARS-CoV-2’nin yeni bir varyantı olan B.1.1.529 bildirildi. Bu yeni varyant ilk olarak 11 Kasım 2021’de Botsvana’da ve 14 Kasım 2021’de Güney Afrika’da toplanan örneklerde tespit edildi.
26 Kasım 2021’de DSÖ, B.1.1.529’u Omicron varyantı olarak adlandırdı ve onu bir Endişe Oluşturan Varyantı (VOC) olarak sınıflandırdı. 30 Kasım 2021’de Amerika Birleşik Devletleri, Omicron’u bir Endişe Oluşturan Varyant olarak belirledi ve 1 Aralık 2021’de ABD’de ilk teyit edilen Omicron vakası tespit edildi.
Omicron Ne Kadar Hızlı Yayılıyor?
Güney Afrika’da kasım ayı ortasında günde sadece birkaç yüz vaka kaydedilirken 26 Kasım’da 3.402, 1 Aralık’ta 8.561 vaka olarak kaydedildi.
Epidemiyologlar, bir salgının büyümesini, enfeksiyon tarafından yayılan ortalama yeni vaka sayısı olan R’yi kullanarak ölçer. Kasım ayının sonlarında Güney Afrika Ulusal Bulaşıcı Hastalık Enstitüsü (NICD), Gauteng’de R’nin 2’nin üzerinde olduğunu belirledi.
Delta’nın baskın değişken olduğu ve vakaların düştüğü Eylül ayında R değeri 1’in oldukça altındaydı – bu, Omicron’un Delta’dan çok daha hızlı yayılma ve çok daha fazla insanı enfekte etme potansiyeline sahip olduğunu gösteriyordu.
COVID-19 vakalarındaki artışa ve dizileme (sekanslama) verilerine dayanarak, Omicron’un aynı zaman diliminde Delta’dan 3 ila 6 kat daha fazla insanı enfekte edebileceği tahmin edilmektedir.
Araştırmacıların, Omicron’un bulaşıcılığı hakkında daha iyi bir değerlendirme yapabilmesi için Güney Afrika’nın diğer bölgelerinde ve küresel olarak nasıl yayıldığını izlemeleri gerekmektedir.
İsviçre Bern Üniversitesi’nde epidemiyolog olarak görev yapan Christian Althaus, Güney Afrika’da bu vakaların takibinin artmasının, Omicron’un hızlı büyümesinin abartılmasına neden olabileceğini ve ancak bu model diğer ülkelerde de tekrarlanırsa, Omicron’un hızlı yayıldığına dair çok güçlü bir kanıt olabileceğini belirtmekte ve örneğin, Avrupa ülkelerinde bu gerçekleşmezse, işlerin biraz daha karmaşık olduğunu ve bunun güçlü bir şekilde immünolojik alt yapıya bağlı olduğu anlamına geldiğini ve o yüzden beklemek zorunda olduğumuzu eklemektedir.
Omicron vakalarını doğrulamak için genom dizilimi gerekmesine rağmen, bazı PCR testleri, varyantın onu Delta’dan ayıran ayırt edici bir özelliğini alabilir. Bu sinyale dayanarak, Birleşik Krallık’ta sayıların son derece düşük olmasına rağmen vakaların arttığına dair ön işaretler vardır.
Omicron, Aşıları veya Enfeksiyondan Kaynaklanan Bağışıklığı Yenebilir mi?
Varyantın, Güney Afrika’daki hızlı yükselişi, bağışıklıktan kaçma kapasitesine sahip olduğunu düşündürmektedir.
Güney Afrikalı’ların yaklaşık dörtte birinin tam aşılı olmasına ve nüfusun büyük bir bölümünün SARS-CoV-2 ile daha önceki dalgalarda enfekte olmasına rağmen, artan ölüm oranları bu düşüncenin temelini oluşturmaktadır. Fakat Omicron varyantına bağlı bir ölüm vakasının henüz bildirilmemiş olması bu varyant hakkında şimdilik iyimser düşünmemizi sağlayabilir.
Bu bağlamda, Omicron’un Güney Afrika’daki artışı, büyük ölçüde Delta ve diğer varyantların neden olduğu COVID-19’dan iyileşen insanlara ve ayrıca aşılanmış kişilere bulaştırma kapasitesinden kaynaklanıyor olabilir.
Araştırmacılar, Omicron’un bağışıklık yanıtından ve korumasından kaçma yeteneğini ve hücrelere bulaşmasını durdurmak için önceki enfeksiyon ve aşılama tarafından tetiklenen antikorları nötralize etme yeteneğini ölçmek için çalışmalar yürütüyorlar.
Laboratuvarda bunu test etmek için; hücreleri enfekte etmek amacıyla SARS-CoV-2’nin spike proteinini kullanan HIV’in tasarlanmış bir versiyonu olan ve spike proteini için 32 farklı değişiklik barındıran Omicron ile eşleşen ‘psödovirüs’ parçacıklarını kullanıyorlar.
Durban’daki Afrika Sağlık Araştırma Enstitüsü’nde virolog Alex Sigal tarafından yönetilen başka bir Güney Afrika merkezli ekip, bulaşıcı SARS-CoV-2 partiküllerini kullanarak benzer virüs nötralize edici antikor testleri yürütüyor.
Aşılar Omicron’a Karşı Nasıl Etki Edecek?
Mevcut aşıların ağır hastalıklara, hastaneye yatışlara ve Omicron varyantı ile enfeksiyona bağlı ölümlere karşı koruma sağlaması bekleniyor. Bununla birlikte, tam olarak aşılanmış kişilerde çığır açan enfeksiyonların ortaya çıkması muhtemeldir. Delta gibi diğer varyantlarla birlikte aşılar, ciddi hastalıkları, hastaneye yatışları ve ölümü önlemede etkili olmaya devam etti. Omicron’un yakın zamanda ortaya çıkması, aşılamanın önemini daha da vurgulamaktadır.
Kaynaklar:
https://www.nature.com/articles/d41586-021-03614-zhttps://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/variants/omicron-variant.html
