PANKREAS NE İŞE YARAR?

 

Pankreas batının üst kısmında midenin arka kısmında yer alan ve gastro intestinal sistemin bir parçası olan organımızdır.

İnce bağırsak, karaciğer ve dalak gibi diğer organlarla çevrilidir. Süngerimsi, yaklaşık altı ila on santimetre uzunluğunda ve düz bir armut veya karın üzerinde yatay olarak uzatılmış bir balık gibi bir şekle sahiptir.

Pankreasın en geniş kısmı olan baş kısmı, midenin ince bağırsağın ilk kısmıyla buluştuğu bağlantı noktasında bulunur. Mide kısmen sindirilmiş gıdayı bağırsağa boşaltır ve pankreas da bu içeriklerin içine sindirim enzimlerini salgılarlar.  Pankreasın orta kısmına boyun veya vücut ismi verilir.  İnce uç kısmına ise pankreas kuyruğu denir ve sol tarafa doğru uzanır.

Pankreasın ana işlevi bağırsaklara sindirim enzimleri salgılamak, vücudun enerji metabolizmasını düzenlemek ve hormonların kana salgılanmasını sağlamak olan bir organdır.

Hemen hemen tüm pankreas (% 95), sindirim için pankreatik enzimler üreten ekzokrin dokudan oluşur. Kalan doku, Langerhans adacıkları denilen endokrin hücrelerden oluşur. Bu hücreler üzüm kümeleri gibi görünür ve kan şekerini ve pankreatik sekresyonları düzenleyen hormonlar üretir.

Pankreasın fonksiyonları:

Ekzokrin fonksiyonu:

Pankreas, sindirim için önemli enzimler üreten ekzokrin bezleri içerir. Bu enzimler proteinleri sindirmek için tripsin ve kimotripsin; karbonhidratların sindirimi için amilaz ve yağları parçalamak için lipaztır.

Gıdalar mideye girdiğinde pankreas sıvıları pankreatik kanalına salınır. Pankreatik kanal, safra kanalı ile birlikte ince bağırsağın ilk bölümü olan duodenuma açılır. Duodenuma salınan pankreatik sıvılar ve safra vücudun yağ, karbonhidrat ve protein sindirimi fonksiyonuna yardım eder.

Endokrin fonksiyonu:

Pankreasın endokrin bileşeni önemli hormonları kan dolaşımına doğrudan üreten ve salan adacık hücrelerinden (Langerhans adacıkları) oluşur. Ana pankreas hormonlarından ikisi kan şekerini düşüren insülin ve kan şekeri seviyesini yükselten glukagondur. Doğru kan şekeri düzeylerini korumak, beyin, karaciğer ve böbrekler de dahil olmak üzere önemli organların işleyişi için çok önemlidir.

Pankreas hastalıkları nelerdir?

Pankreatit:

Pankreatit, pankreatik enzim sekresyonları oluştuğunda ortaya çıkan ve organın kendisini sindirmeye başladığı pankreasın iltihaplanması durumudur. Birkaç gün süren akut ağrılı ataklar şeklinde ortaya çıkabilir veya bir dönem boyunca ilerleyen kronik bir durum olabilir.

Akut pankretit belirtileri nelerdir?

Karnın üst orta bölümünde genellikle arka tarafa doğru yayılan şiddetli, ısrarcı bir ağrı

Sarılık

Düşük dereceli ateş

Pankreas kanserine öncü hastalıklar:

Pankreas kanserinin kesin nedeni hala bilinmemektedir ancak hastalığa yakalanma riskini artıran bilinen risk faktörleri var. Sigara içimi, aile öyküsünde pankreas kanserinin olması ve kronik pankreatit bu faktörlerden bazılarıdır. Buna ek olarak, intraduktal papiller müsinöz neoplaziler ve pankreatik intraepitelyal neoplazi gibi bazı pankreas lezyonları pankreas kanseri için öncü olarak düşünülür.

Pankreas kanseri:

Pankreas kanserinin en yaygın şekli pankreatik adenokarsinoma, pankreas kanalı hücrelerinden kaynaklanan ekzokrin bir tümördür. Endokrin tümörler, tüm pankreas tümörlerinin % 5’inden azını oluşturur ve bazen nöroendokrin veya adacık hücreli tümörler olarak adlandırılır.