PROSTAT KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

 

Prostat erkeklerde bulunan spermlerin gelişmesini ve taşınmasını sağlayan  seminal sıvının üretildiği ceviz şeklindeki bir bezdir. Prostat rektumun önünde, mesanenin altında bulunur. Prostat kanseri erkeklerde görülen en sık kanserlerden biridir. Proatat kanseri genellikle yavaş büyür ve öncelikli olarak prostatla sınırlı kalır fakat bazı tip prostat kanserleri de agresiftir ve hızlı büyüyebilir. Erken saptanan prostat kanserinin başarılı tedavi şansı oldukça yüksektir.

Prostat kanseri belirtileri nelerdir?

Prostat kanseri erken evrelerde hiçbir bulgu vermeyebilir. İleri dönemlerde aşağıdaki bulgular görülebilir.

-İdrar yapmada zorluk

-İdrar akış hızının azalması

-Semende kan

-Pelvik bölgede rahatsızlık

-Kemik ağrıları

-Erektil disfonksiyon

Prostat kanseri risk faktörleri nelerdir?

Prostat kanseri riskini arttıran faktörler şunlardır:

-Yaş: İleri yaş prostat kanseri için bir risk faktörüdür.

-Ailede prostat veya meme kanseri hikayesi olması

-Obezite

-Irk: Afro-Amerikalılarda beyazlara göre daha sık rastlanır.

Prostat kanser tanısı nasıl konur?

Prostat kanseri belirtileri ortaya çıkmadan önce bir takım tarama testlerinin 50 yaş üstü erkeklere uygulanması önerilir. Bu tarama testleri şunlardır:

-Prostatın elle muayenesi: Doktorunuzun rektumdan yapacağı bir muayene ile prostatta herhangi bir anormallik olup olmadığı saptanabilir. Prostatın yapısı, şekli ve özelliğinde bir değişiklik hissedilirse ek testler istenir.

-PSA (Prostat spesifik antijen) testi: Kan örneğinde PSA düzeyinin yüksek olması prostat enfeksiyonu, büyümesi veya kanserinin bulgusu olabilir.

Muayane ve PSA düzeyinde bir anormallik saptanırsa doktorunuz tarafından istenebilecek testler şunlardır:

-Ultrason: Transrektal ultrason ile rektumdan girilerek prostatın görüntüsü değerlendirilir.

-Biyopsi: İnce bir iğne yardımıyla yapılan biyopsi ile patolojik olarak kanser hücrelerinin varlığı değerlendirilir. Biyopsi sonrası kanser hücresi saptanırsa yapılacak olan kanserin derecelendirilmesidir (Grade). Laboratuvarda patolog tarafından yapılır. Yüksek grade’li tümörler daha hızı yayılır ve büyürler. Derecelendirmede en sık kullanılan yöntem Gleason skorlamasıdır. Patolog kanser hücrelerine 2-10 arasında puan verir. 10 tümörün agresif bir kanser olduğunu gösterir.

Evreleme nedir?

Prostat kanseri tanısı konduktan sonra doktorunuz kanserin ne kadar yayılmış olduğunu bilmek amacıyla bir takım testler ister. Bunlar kan testleri ve bazı görüntüleme yöntemleridir:

-Kemik sintigrafisi

-Bilgisayarlı tomografi

-Manyetik rezonans görüntüleme

-Pozitron emisyon tomografi (PET)

Bu testlerle tümörün boyutu, prostat dışına yayılım olup olmadığı, uzak yayılımın ne kadar olduğu saptanarak evreleme yapılır.

Evre I: Kanser sadece prostattadır.

Evre II: Kanser biraz daha ilerlemiştir fakat prostat bezinin içindedir.

Evre III: Kanser seminal veziküllere ve yakın dokulara yayılmıştır.

Evre IV: Yakın organlara örneğin mesaneye, lenf nodlarına, kemik akciğer ve diğer organlara yayılım vardır.

Prostat kanser tedavisi nasıldır?

Çok erken evrede tedavi gerekmemektedir. Düzenli olarak kontrollerin yapılması önerilmektedir. Kan testleri ile PSA düzeyinin incelenmesi, rektal muayene, biopsi ile kanserin ilerleyip ilerlemediği izlenebilir. Dolayısıyla tedavi hastalığın evresi, hastanın yaşı, sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir. Prostat kanserinin ilerleme sürecinde olduğunda tedavi lokal veya sistemik olarak yapılır.

Lokal tedavide

– radyoterapi ve cerrahi kullanılır.

Radyoterapi eksternal ve internal olmak üzere iki şekilde yapılır. Eksternal radyoterapide haftada 5 gün dışarıdan ışın verilir. İnternal radyoterapide ise radyasyon yayan ince tüpler tümörün içine ya da çevresine yerleştirilir. Tüpler radyasyon vermeyi bitirdikten sonra çıkarmaya gerek yoktur.

Sistemik tedavide hormon tedavisi kullanılır. Prostat kanser hücrelerinin büyümesi için testosteron hormonuna ihtiyacı vardır. Hormon tedavisi ile amaç bu testosteron üretimini durdurmaktır. Bu amaçla  LH-RH agonistleri denilen Lupron, Zoladex, Trelstar, Vantas gibi ilaçlar kullanılır. Testosteron hormonunun kanser hücrelerine ulaşmalarını engellemek amacıyla da anti-androjen ilaçlar örneğin Casodex, Nilandron gibi ilaçlar kullanılır. Testosteron kaynağını ortadan kaldırmak için yapılan bir diğer tedavi şekli de orşiektomidir. Yani testosteron üretim yeri olan testislerin çıkarılmasıdır.

Cerrahi tedavi yöntemi ise prostatın çıkarılmasıdır (prostatektomi). Çeşitli prostatektomi yöntemleri vardır. Bunlar:

-Robotik prostatektomi: Bir robot yardımıyla prostatın çıkarılmasıdır.

-Retropubik prostatektomi:Karından bir kesi yapılarak prostatın çıkarılmasıdır.

-Perineal prostatektomi: Anüs ve skrotum arasından bir kesi yapılarak prostatın çıkarılmasıdır.

-Laparaskopik prostatektomi: Karından küçük kesiler yapılarak küçük bir kamera yardımıyla prostat çıkarılır. Operayonu yapan cerrahın deneyimli olması gerekmektedir.

Hangi tip cerrahi operasyonun sizin için uygun olacağını doktorunuzla konuşmanız ve doktorunuzun hangi operasyonun ne gibi etkileri olacağını size anlatması önemlidir.

Kemoterapi ve immünoterapi diğerkullanılan tedavi yöntemleridir.

Kemoterapi vücudun başka bölgelerine yayılmış kanser tedavisinde kullanılır.

İmmünoterapi vücudun bağışıklık sisteminin kuvvetlendirilmesine yönelik tedavi yöntemidir. Pahalı bir tedavi olan immünoterapide kişinin kendi bağışıklı hücreleri alınarak laboratuvarda işlenerek tekrar kişiye enjekte edilir.

Prostat kanser riski nasıl önlenebilir?

İspatlanmış bir prostat kanserini önleme yöntemi yoktur dakat prostat kanser riskini azaltmak için

-Sebze ve meyve ağırlıklı diyet yapılmalı, yağ oranı az ve balık içeren  diyetler

-Egzersiz yapılmalı

-Sağlıklı bir kiloya sahip olunmalı

Sık seks yapmak prostat kanserini önler mi?

Prostat kanseri insidensi ve riski üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Bazı çalışmalarda sık ejakülasyonun prostat kanser riskini az da olsa azalttığı saptanmıştır fakat bu fark çok düşüktür ve açık olarak daha fazla ejakülasyonun prostat kanseri riskini açıkça azaltır demek zordur.

Nar suyu prostat kanserinin büyümesini engeller mi?

Bazı çalışmalarda nar suyunun prostat kanserinin büyümesini yavaşlattığı gösterilmiştir. Bir çalışmada nar suyunun prostat kanserli hastalarda PSA düzeyinin yükselme süresini azalttığı saptanmıştır.