PARKİNSON HASTALIĞI NEDİR?

Parkinson hastalığı sinir sistemini etkileyen ilerleyici bir hastalıktır.

Parkinson hastalığının bulguları nelerdir?

-Titreme: Parkinson hastalığı yavaş yavaş gelişir, bazen tek bir elde çok az bir titreme ile başlar. Titreme Parkinson hastalığının en bilinen bulgusu olmasına rağmen, katılık ve hareketlerin yavaşlaması da en sık görülen bulgulardır.

-Hareketlerde yavaşlama: Yürürken adımlar küçülür, çoğu zaman bir sandalyeden kalkmak zorlaşır. Yürüme zorlaştığı için ayağı sürüyerek yürümeye çalışılır.

-Kaslarda sertlik: Ağrıya ve hareket kısıtlılığına neden olur.

-Duruş ve dengede bozukluk:

-Otomatik hareketlerin kaybı: Göz kırpma, gülümseme ve yürürken kolları sallama kaybolabilir. Konuşurken jestler( el, kol, baş hareketleri) kaybolabilir.

-Konuşma ve yazmada değişiklikler:  Konuşmada zorluklar görülür, yazmada zorluk çekilir, yazılar küçülür.

Parkinson hastalığının nedeni nedir?

Parkinson hastalığında beyindeki sinir hücreleri yavaş yavaş zedelenir ve ölür. Bulguların çoğu beyindeki kimyasal bir taşıyıcı olan dopamini üreten sinir hücrelerinin kaybı sonucu gelişir. Dopamin düzeyi azaldığı zaman, Parkinson hastalığının belirtilerine yol açan anormal beyin aktiviteleri görülür. Parkinson hastalığının nedeni bilinmemektedir fakat hastalıkta rol alan birkaç faktör vardır:

-Genler: Genlerde bazı mutasyonların Parkinson’a yol açabileceği araştırmacılar tarafından gösterilmiştir.

-Çevresel tetikleyiciler: Çeşitli toksinlere ve çevresel faktörlere maruz kalmak Parkinson hastalığı riskini arttırabilir fakat bu etki oldukça düşüktür.

Parkinson hastalığı için risk faktörleri nelerdir?

-Yaş: Yaş arttıkça risk de artar.

-Kalıtım: Ailede Parkinson hastalığının olması riski arttırır.

-Cinsiyet: Erkeklerde daha sık görülür.

-Toksinlere maruz kalma: Zirai ilaçlara maruz kalma riski arttırabilir.

Parkinson hastalığı tanısı nasıl konur?

Parkinson tanısı için herhangi bir test yoktur. Nöroloji doktorunuz tarafından bulgu ve belirtilere göre, fiziksel ve nörolojik muayene sonrası Parkinson tanısını koyar. Doktorunuzun vereceği karbidopa-levodopa ile belirtilerde belirgin düzelme olması Parkinson hastalığı tanısını doğrulayacaktır.

Parkinson hastalığının tedavisi nasıldır?

Parkinson hastalığı tedavisi ilaç tedavisi ve cerrahi tedavi şeklindedir. İlaç tedavisi ile yürüme, hareket zorlukları ve titreme şikayetlerini azaltmak amaçlı beynin dopamin kaynağı arttırılır. Direkt olarak dopamin verilemez çünkü dopamin beyne geçemez.

İlaç tedavisinde kullanılan ilaçlar:

-Karbidopa-levodopa: Levodopa Parkinson hastalığında kullanılan en etkili ilaçtır ve beyne geçtikten sonra dopamine dönüşür. Levodopa karbidopa ile kombine edilmiş şekilde (Sinemet) kullanılabilir. Yıllar geçtikçe hastalık ilerledikçe levodopa’nın etkinliği azalabilir.

-Dopamin agonistleri: Dopamin agonistleri dopamine dönüşmez dopamin benzeri etki yaparlar.

-MAO-B inhibitörleri: Dopaminin yıkılmasını engellerler. Levodopa ile birlikte verilmesi halüsünasyon riskini arttırabilir.

-COMT inhibitörleri: Levodopa’nın etkinliğini arttırır.

-Antikolinerjikler: Titremeyi kontrol altında tutmak amacı ile kullanılırlar.

-Amantidin: Erken dönem Parkinson hastalığında kullanılırlar.

Cerrahi tedavi:

-Beynin uyarılması- Elektrotlarla beynin uyarılmasıdır. İleri dönem levodopa tedavisine cevap vermeyen hastalarda kullanılır.

Parkinson hastaları nasıl yaşamalı?

Parkinson hastalığı tanısı alan kişiler doktorlarıyla sıkı bir işbirliği içinde bulunmalıdır. Bunun yanında uygulamaları gerekenler şunlardır:

-Sağlıklı beslenme

-Egzersiz

-Düşmekten kaçınma

-Günlük aktiviteler kolaylaştırıcı tekniklerin geliştirilmesi

-Alternatif tedaviler

-Koenzim Q10

-Masaj

-Akupunktur

-Yoga, meditasyon

-Müzik, sanat ve hayvan terapisi