Böbrekler, kandaki atıkları yok eden organlardır. Ayrıca vücutta kan basıncını, elektrolit dengesini ve alyuvar (kırmızı küre/eritrosit) hücresi üretimini düzenleme görevini üstlenirler.
Böbrek yetmezliğinin belirtileri, halsizlik, nefes darlığı, uyuşukluk, aşırı sıvı birikmesine bağlı vücutta şişlik, atık ürünlerin birikmesine bağlı konfüzyon (kafa karışıklığı) olabilir.
Potasyumun kan dolaşımından uzaklaştırılamaması anormal kalp ritmine ve ani ölüme yol açabilir. Başlangıçta böbrek yetmezliği herhangi bir belirti göstermeyebilir.
Böbrek yetmezliğinin sayısız nedeni vardır ve altta yatan hastalığın tedavisi böbrek anormalliklerinin düzeltilmesinde ilk adım olabilir.
Böbrek yetmezliğinin bazı nedenleri tedavi edilebilir ve böbrek fonksiyonu normale dönebilir. Ne yazık ki, böbrek yetmezliği diğer durumlarda ilerleyici olabilir ve geri dönüşümsüz olabilir.
Böbrek yetmezliği tanısı genellikle üre, kreatinin ve glomerüler filtrasyon hızını (GFR) ölçen kan testleri ile yapılır.
Böbrekler tamamen işlevsiz hale geldiğinde mevcut tek tedavi seçeneği diyaliz veya böbrek naklidir.
Böbrek yetmezliğine neden olan şey nedir?
Böbrek yetmezliği, böbrekleri yaralayan akut bir durumdan veya yavaş yavaş böbreklerin işlevini durdurmasına neden olan kronik hastalıklardan kaynaklanabilir.
Böbrek yetmezliği nedenleri prerenal (böbrek öncesi) , renal ve postrenal( böbrek sonrası) nedenler olmak üzere üçe ayrılır.
Prerenal nedenler:
Böbreğe giren kan miktarının azalmasına bağlıdır. Böbrek yetmezliğinin prerenal nedenlerine örnekler şunlardır:
1- Kan kaybı nedeniyle hipovolemi (düşük kan hacmi)
2-Vücut sıvı kaybı (örneğin, kusma, ishal, terleme, ateş)
3-Zayıf sıvı alımı
4-İlaçlar, örneğin, diüretikler (idrar söktürücüler) aşırı su kaybına neden olabilir
5-Renal arter(damar) tıkanıklığına bağlı olarak böbrekten anormal kan akımı
Renal nedenler:
Doğrudan böbrek hasarına bağlı nedenlere şunlar dahildir:
1-Sepsis
2-İlaçlar
3-Rabdomyoliz
4-Multipl myelom
5-Hemolitik üremik sendrom
Postrenal nedenler:
İdrarın dışarı akışını etkileyen faktörlerden kaynaklanmaktadır.Bunlar:
1-Mesane veya üreterlerin tıkanması, böbrekler idrar üretmeye devam ettikleri için geri basınç oluşturabilir, tıkanıklık bir baraj gibi davranır ve idrar böbreklere geri döner. Basınç yeterince yüksek olduğunda böbrekler zarar görür ve işlevini kaybeder.
2-Prostat hipertrofisi veya prostat kanseri üretrayı bloke edebilir ve mesanenin boşalmasını önleyebilir.
3-Karında üreterleri çevreleyen ve engelleyen tümörler.
4-Böbrek taşı
Kronik böbrek yetmezliği aylar ve yıllar geçtikçe gelişir. Kronik böbrek yetmezliğinin en yaygın nedenleri aşağıdakilerle ilgilidir:
Kötü kontrol edilen diyabet,
Tedavi edilmeyen veya kontrol edilmeyen yüksek tansiyon
Kronik glomerülonefrit
Kronik böbrek yetmezliğinin daha az yaygın nedenleri arasında şunlar bulunur:
Polikistik böbrek hastalığı
Reflü nefropati (idrarın mesaneden üreterlere ve böbreğe geri akışının yol açtığı hasar)
Nefrotik sendrom
Alport hastalığı
İnterstisyel nefrit
Böbrek taşı
Prostat hastalığı