DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
Diz vücuttaki en büyük ve en kompleks eklemlerden biridir. Uyluk kemiğini (femur) kaval kemiğine(tibia) bağlar.
Baldır kemiği (fibula) ve diz kapağı kemiği (patella) diz eklemini oluşturan diğer kemiklerdir. Fibula tibiadan daha küçük bir kemiktir ve tibianın yanında uzanır.
Tendonlar, diz kemiklerini diz eklemini hareket ettiren bacak kaslarına bağlar. Ligamentler (bağlar) diz kemiklerine katılır ve dizde stabiliteyi(sağlamlığı) sağlar.
Dizde 3 bağ mevcuttur:
1-Ön çapraz bağ:
Femurun tibia üzerinde geriye doğru kaymasını veya tibianın femurun önüne kaymasını önler.
2-Arka çapraz bağ:
Femurun tibia üzerinde ilerlemesini veya tibianın femurun arkasına doğru kaymasını önler.
3-Medial ve lateral kollateral bağlar:
Femurun yana kaymasını önlerler.
Medial ve lateral menisküs olarak adlandırılan iki adet C şekilli kıkırdak parçası, femur ve tibia arasında amortisör olarak görev yapar. Çok sayıdaki bursa veya sıvı dolu keseler dizin sorunsuz hareket etmesine yardımcı olur.
Diz ağrısı, her yaştan insanı etkileyen yaygın bir şikayettir. Diz ağrısı, yırtılmış bir bağ veya yırtık kıkırdak gibi yaralanmanın bir sonucu olabileceği gibi artrit, gut ve enfeksiyonlar dahil olmak üzere bir çok rahatsızlık da diz ağrısına neden olabilir.
Birçok çeşit küçük diz ağrısı kendi kendine bakım önlemlerine iyi yanıt verir. Fizik tedavi ve diz koruyucuları da diz ağrısının hafiflemesine yardımcı olabilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda, diziniz için cerrahi tedavi gerekebilir.
DİZ AĞRISI YANINDA DİĞER BELİRTİLER NE OLABİLİR?
Diz ağrısının yeri ve şiddeti, sorunun nedenine bağlı olarak değişebilir. Diz ağrısı ile bazen eşlik eden belirtiler ve semptomlar şunları içerir:
♦Şişme ve sertlik
♦Kızarıklık ve ısı artışı
♦Zayıflık veya dengesizlik
♦Çıtırtı şeklinde sesler
♦Dizin tamamen düzgünleştirilememesi
BELLİ BAŞLI DİZ AĞRISI NEDENLERİ NELERDİR?
Diz ağrısı, yaralanmalar, mekanik sorunlar, artrit türleri ve diğer sorunlardan kaynaklanabilir.
YARALANMALAR:
Diz yaralanmaları, diz eklemini çevreleyen bağların, tendonların veya sıvı dolu yapıların (bursa) yanı sıra, eklemin kendisini oluşturan kemik, kıkırdak ve bağların herhangi birini etkileyebilir.
Daha sık görülen diz yaralanmalarından bazıları şunlardır:
♦Ön çapraz bağ zedelenmesi:
Kaval kemiğini kalça kemiğine bağlayan 4 bağdan biri olan ön çapraz bağ zedelenmesi, yaralanması veya yırtılması özellikle basketbol, futbol ve diğer spor dallarında görülen sporcunun oyuna devam etmesini engelleyen acil bir durumdur.
♦Menisküs yırtığı:
Menisküs, sert, lastiksi kıkırdaktan oluşur ve uyluk kemiği ile kaval kemiği arasında bir amortisör görevi görür. Ani dönme hareketleri ve travmalar sonrası menisküs yırtığı görülebilir.
♦Diz bursitleri:
Dizde bulunan ve bursa adı verilen küçük su yastıkçıkları bazı travmalardan sonra iltihaplanabilir ve ağrıya neden olur.
♦Patellar tendinit:
Tendinit, kasları kemiklere bağlayan kalın lifli dokuların (tendonların) tahriş ve iltihabıdır. Koşucular, kayakçılar, bisiklet sporcuları gibi spor ve aktivitelerle uğraşanlarda, uyluk önündeki kuadriseps kasını baldır kemiğine bağlayan patella tendonunda iltihaplanma eğilimi görülür.
MEKANİK PROBLEMLER:
Gevşek diz:
Bazen kemiğin veya kıkırdağın yaralanması veya dejenerasyonu, bir parça kemik veya kıkırdağın parçalanmasına ve eklem boşluğunda yüzmesine neden olabilir.
İliotibial band sendromu:
Kalçanın dışından dizin dışına (iliyotibial band) uzanan sağlam doku bandı o kadar sertleşir ki femurun dış kısmına sürtünür. Mesafe koşucuları ve bisikletçilerin iliotibial band sendromuna yakalanma riskleri daha fazladır.
Diz kayması:
Dizin önünde bulunan üçgen kemik (patella), genellikle dizin dışına doğru kayarsa oluşur.
ARTRİT TÜRLERİ:
Osteoartrit:
Bazen dejeneratif artrit olarak da adlandırılan osteoartrit, artritin en yaygın türüdür. Dizdeki kıkırdakların kötü kullanıma ve yaşa bağlı olarak aşınması ve yıpranması durumudur.
Romatoid artrit:
Dizler de dahil olmak üzere vücudunuzdaki hemen hemen her türlü eklemi etkileyebilen bir otoimmün hastalıktır. Romatoid artrit kronik bir hastalık olmasına rağmen şiddeti farklılık gösterebilir.
Septik artrit:
Diz ekleminde şişlik, ağrı ve kızarıklık olabilir. Ağrı başlamadan önce genellikle travma hikayesi yoktur. Septik artrit genellikle ateş ile birlikte olur.
Gut:
Bu tür artrit, ürik asit kristallerinin eklemde birikmesi sonucu ortaya çıkar. Gut en sık ayak başparmağını etkilerken dizde de görülebilir.
Pseudogut (Yalancı gut):
Genellikle yanlışlıkla gut olarak tanımlanan eklem sıvısında kalsiyum içeren kristallerin neden olduğu durumdur. Psödoguttan en çok dizler etkilenir.
Diz ağrıları ile ilgili yardım ve görüşünüz var mı?
Yazımızda da belirttiğimiz gibi diz ağrılarının bir çok sebebi olabilir. Öncelikle ağrının nedeni bulunup buna göre tedavi uygulanmalıdır. Bunun için öncelikle bir ortopedi veya fizik tedavi uzmanına muayene olmanızı öneririz.