HİPOKAMPUS NEDİR? NE İŞE YARAR?

Hipokampus beynin temporal lobunda bulunan ve üzerinde en fazla çalışma yapılan bölümlerinden biridir.

Deniz atına benzediği için Yunanca deniz (kampos) ve at (hippos) anlamında gelen hipokampus adı verilmiştir. Hipokampus, beynin temporal lob olarak bilinen alt orta bölümünün iç katlarında bulunan, deniz atı şeklinde beynin bir parçasıdır. Beynin her iki lobunda birer hipokampus bulunur ve yaklaşık 3-3.5 santimetreküp hacim kaplar.

Hipokampusun görevleri nelerdir?

1-Hafıza:

Özellikle hipokampus kısa süreli hafıza ve yeni hafıza oluşumunda önemli role sahiptir.

2-Mekansal öğrenme ve navigasyon:

Yer hafızası hipokampusta bulunmaktadır. Hipokampusu sağlam olmayan insanların nerede olduklarını bilmeleri ve yerlerini saptamaları mümkün değildir. İngiltere’de yapılan bir çalışmada taksi şoförlerinin hipokampuslarının daha büyük olduğu saptanmıştır.

3-Duyguların bastırılması (Davranış inhibisyonu):

Hipokampus hasarının etkilerini araştıran hayvan deneyleri, hipokampus hasarının hiperaktiviteye neden olduğunu ve  daha önce öğrenilmiş davranışları bastırma kabiliyetini etkilediğini göstermiştir.

Hipokampus hasarlanırsa ne olur?

Herhangi bir hastalık (Alzheimer, depresyon vb) veya travmaya bağlı olarak hipokampus hasar görürse, yakın zamanda meydana gelen olaylar hatırlanamaz fakat daha uzun zaman önce olanlar hatırlanabilir.

Hipokampus, insanların yönlerini bulmada ve kaybolmadan dolaşmalarına yardımcı olmada önemli bir rol oynadığından hipokampusları etkilenen bireyler bir yerden bir yere gitmekte güçlük çekerler. Çocukluklarında yaşadıkları mahalleyi gösteren bir haritayı bile çizebilirlerken, yeni gittikleri bir mekandaki mağazaya gitmekte zorlanırlar.

Hipokampus epilepsi nöbetlerinin önemli bir kaynağıdır fakat hipokampus hasarının epilepsi nöbetlerinden mi kaynaklandığı yoksa hipokampus hasarı sonucu epilepsi nöbetlerinin görüldüğü tam açıklanamamıştır fakat hipokampusun  elektriksel olarak beynin en aktif bölümü olduğu bilinmektedir.

Kaynak:  http://norosirurji.dergisi.org/pdf/pdf_TND_1095.pdf

Hipokampusu etkileyen hastalıklar nelerdir?

Hipokampus beynin hassas bir parçasıdır. Yüksek stres seviyelerine uzun süreli maruz kalma gibi birçok farklı koşuldan olumsuz etkilenebilir.

Üç hastalığın hipokampusun işini yapma kabiliyetine etkilediği bilinmektedir:

♦Alzheimer hastalığı:

Hipokampus, demans ve hafıza kaybının önde gelen sebebi olan Alzheimer hastalığının ilk saldırdığı alanlardan biridir. Hastalar kısa dönem anılarını kaybetmeye başlarlar ve yönergeleri takip etmekte zorlanırlar.

♦Epilepsi:

Hipokampus ve epilepsi arasında kuvvetli bir bağ vardır. Hipokampus birçok epileptik nöbetin başladığı yerdir. Epilepsili hastaların otopsilerinde hipokampusun % 50-75 oranında hasarlı olduğu görülmüştür.

♦Depresyon:

Şiddetli depresyon vakalarında hipokampus hacmi küçülür. Epileptik nöbetli hasarlarda olduğu gibi bilim adamları depresyonun mu hasara hasarın mı depresyona eden olduğunu araştırmaya devam etmektedirler.