ULTRASON NEDİR NE AMAÇLA KULLANILIR?

Ultrasonografinin kısaltılmış şekliyle kullanılan ultrason, insan kulağının işitemeyeceği yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanarak iç organların şekillerini görmemize yarayan bir alettir. İngilizce ultrasound (yüksek ses) kelimesinden gelmektedir.

Transduser (dönüştürücü) bir alet yüksek frekanslı sesi emer ve ses geri sıçradıkça oluşan yankıları (ekoları) kaydederek doku ve organların büyüklüğü, şekli ve yoğunluğu hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar.Sonunda bu bilgiler bir bilgisayar ekranına gerçek zamanlı olarak görüntü şeklinde iletilir.

Ultrason ne amaçla kullanılır?

Gebelik:

Ultrason görüntülerinin elde edilmesi gebelik süresince oldukça faydalıdır. Tahmini doğum tarihinin belirlenmesinde, ikiz gebelik olup olmadığına veya gebelikte herhangi bir anormallik olup olmadığına karar vermede oldukça kullanışlıdır. Bebeğin pozisyonunu görmede, cinsiyetini öğrenmede ve herhangi bir doğumsal anomali olup olmadığının tayinin de kullanılır.

Tanı: 

Ultrason hastalıkların tanısının konmasında geniş bir kullanım alanına sahiptir. Kalp, kan damarları, karaciğer, safra kesesi, dalak, pankreas, böbrekler, mesane, uterus, yumurtalıklar, göz, tiroid ve testisler gibi bir çok organda gelişen hastalıkların tanısının konması amacı ile kullanılır. Ultrasonun bazı organlarda tanı amacı ile kullanımı etkin değildir. Özellikle bağırsaklarda hava ve gaz bulunduğu için kullanışlı değildir.

Girişimsel radyoloji:

Ultrason bazen iğne biyopsilerinde yardımcı olarak kullanılır.

Tedavi:

Ultrason bazen yumuşak doku yaralanmalarında tedavi amacı ile kullanılır.

Ultrason tipleri nelerdir?

Genelde ultrason cilt üzerinden yapılarak tanı ve tedaviye yardım amacıyla kullanılır fakat bazı durumlarda doktorlar hastalık hakkında daha fazla bilgi alabilmek için vücudun doğal giriş noktalarından da ultrason yapılabilir. Bunlar:

-Transvajinal ultrason:

Rahim ve yumurtalıkların daha iyi görüntülenebilmesi için vajinadan girilerek yapılan ultrason işlemidir.

-Transrektal ultrason:

Bazen prostat kanser tanısında kullanılan rektumdan girilerek yapılan bir işlemdir.

-Transözafageal ultrason:

Özafagustan girilerek kalbin daha iyi görüntülenmesini sağlayan bir işlemdir.

Bunun ışında ultrasonografinin kullanıldığı bazı diğer alanlar şunlardır:

–Doppler ultrasound, damarlarda kan akışını görüntülemek için kullanılan yöntem

-Kemik dansitometrisini ölçmek için kemik ultrasonografisi

-Ekokardiyografi, kalbin görüntülenmesi için kullanılan bir ultrason yöntemi

–3 boyutlu ulltrason görüntüleme, 2 boyutlu ultrasona göre daha iyi görüntü elde etmek için kullanılan ultrason yöntemi

–4D ultrason, 3 boyutlu görüntülerin hareketli şekilde gösterilmesi

Ultrasonun avantajları nelerdir?

-Genellikle acısız ve ağrısızdır. Enjektör ve vücutta kesiye gerek kalmadan gerçekleştirilir.

-Röntgen ve tomografi gibi radyasyona maruz kalınmaz.

-Röntgende iyi görüntülenemeyen yumuşak dokular daha iyi görüntülenir.

-Kolay uygulanabilir ve ucuzdur.