Polikistik over sendromu (PCOS) milyonlarca kadını etkileyen, östrojen ve progesteron hormonlarının düzensizliği sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bunun sonucunda yumurtalıklarda kistler gelişir ve öngörülemeyen adet döngüsü ve adet dönemlerinin atlanması gibi bulgularla seyreder.
Polikistik over sendromunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte alt yapısında hormonal düzensizlik ve genetiğin olduğuna inanılmaktadır.
Androjen hormonunun fazla miktarda üretilmesi hastalığın gelişmesinde bir diğer faktör olabilir. Androjen hormonu kadınlar tarafından da üretilen fakat polikistik over sendromlu kadınlarda bu hormon daha fazla üretilir. Bu durumda da yumurtaların gelişmesi ve yumurtlama süreci etkilenir.
Polikistik over sendromu (PCOS) belirtileri nelerdir?
PCOS belirtileri adet görme süreci başladıktan sonra ortaya çıkar. Belirtilerin ciddiyeti kişiden kişiye değişiklik gösterir. PCOS’nun en sık görülen belirtisi düzensiz adet görmedir. Kadınlık hormonlarında bariz düşüklük olduğu için şu belirtiler görülebilir:
-Androjen hormonunun etkisi ile vücudun değişik bölgelerinde kılların çıkması ve yüz,göğüs, karın gibi bölgelerde kıllanmanın artması
-Memelerin küçülmesi
-Ses kalınlaşması
-Saçların incelmesi
Diğer belli başlı belirtiler de şunlar olabilir:
-Kilo alma
-Kalça ağrısı
PCOS tanısı nasıl konur?
PCOS tanısını kesin olarak koyan bir test yoktur fakat doktorunuzun sizin şikayetlerinizi dinledikten sonra yapacağı fizik ve pelvik muayene sonrası isteyeceği hormon testleri ve yapacağı ultrason muayenesi ile tanı konur.
PCOS tedavisi nasıl yapılır?
PCOS’un kesin bir tedavisi yoktur. Tedavide amaç şikayetlerin kontrol altında tutulması ve komplikasyonların oluşmasının önlenmesidir. Tedavi kişiden kişiye farklılık gösterir.
Tüm PCOS’lu kadınlara özellikle normalin üstünde kilosu olanlara sağlıklı diyet ve düzenli egzersiz önerilir. Bu adet döngüsünü düzenlediği gibi aynı zamanda kan şeker seviyesini de düşürmeye yardımcı olur.
Gebe kalmayı düşünmeyen kadınlarda doğum kontrol hapları tedavide kullanılabilir. Bu sayede aknelerin azalması, adet döngüsünün düzenlenmesi ve testosteron gibi erkeklik hormonlarının seviyesinin düşürülmesi sağlanır.
Aşırı kıllanma ve erkeklik hormonlarının seviyesinin düşürülmesi için anti-androjen ilaçlar kullanılabilir.
Bazı PCOS’lu hastalarda cerrahi önerilebilir.Yumurtalık delme denilen bir teknik ile yumurtalıkların bir kısmı tahrip edilerek yumurtlama teşvik edilir ve erkeklik hormonlarının düzeyi düşürülür fakat bu tedavi şekli kısa süreli sonuç alınan bir yöntemdir.