DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
İnsanların yaşlandıkça unutkan olması normal karşılanabilir fakat bu zararsız unutkanlığın Alzheimer hastalığı başlangıcı olup olmadığını ayırt etmek önemlidir.
65 yaş ve üstü yaklaşık 10 kişiden biri bu tip demans özelliklerine sahiptir. Alzheimer hastalığı başlangıçta kişinin ailesi ve çevresindekiler tarafından fark edilemeyebilir. Ancak dikkat etmeniz gereken bazı erken uyarı işaretleri vardır:
UYARI İŞARETLERİ: BELLEK VE KONUŞMA
Alzheimer erken dönemlerinde, uzun vadeli anılar genellikle bozulmadan kalırken, kısa dönem anılar hafızada yer tutmaz hale gelir. Kişi karşısındakinin konuşmalarını unutabilir. Zaten cevaplanmış olan soruları tekrarlayabilir. Hastalık ayrıca konuşmayı bozabilir, kişi sık kullandığı kelimeleri hatırlamakta zorlanır.
DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİKLERİ
Hafıza kaybına ek olarak, Alzheimer kafa karışıklığına ve davranış değişikliklerine neden olabilir. Kişi daha önce tanıdığı mekanlarda kaybolabilir. Hijyen özellikleri değiştiği gibi, ruh hali ve yargılama değişiklikleri de yaygındır. Şık olan insanlar lekeli kıyafetler giymeye başlayabilir ve saçlarını yıkamayı unutabilirler.
Sevdiğiniz kişinin bu hastalığa yakalanabileceği düşüncesiyle yüzleşmek zordur, ancak erken dönemde doktora gidilmesi önemlidir. Belirtiler, tiroit dengesizliği gibi tedavi edilebilir bir sorundan da kaynaklanıyor olabilir ve eğer tanı Alzheimer hastalığı ise, tedavi hastalığın başlangıcında erken zamanda konulduğunda daha iyi sonuç verir.
ALZHEİMER TANISI NASIL KONUR?
Alzheimer tanısı için tek bir test yoktur. Zihinsel durum testi ve diğer tarama testleri zihinsel becerileri ve kısa vadeli belleği ölçebilir. Nörolojik muayene ve beyin taramaları (manyetik rezonans gibi) inme ya da tümör gibi diğer problemleri ayırt etmek için kullanılabilir ve beyni hakkında diğer başka bilgileri verir .
BEYİNDE NE GİBİ DEĞİŞİKLİKLER OLUR?
Alzheimer, beyindeki sinir hücresi ölümüne ve doku kaybına neden olur. Hastalık kötüleştikçe, beyin dokusu küçülür ve beyin omurilik sıvısı içeren alanlar büyür. Bu durum da hafızaya, konuşmaya ve kavrayış yeteneğine zarar verir.
ALZHEİMER HASTALIĞI NASIL İLERLER?
Alzheimer her insanda farklı bir yol izler. Bazen semptomlar hızlı bir şekilde kötüleşir ve birkaç yıl içinde ciddi hafıza kaybına ve kafa karışıklığına neden olur. Bazı insanlarda da hafıza ve davranış değişiklikleri kademeli olur. Alzheimer hastalığı tanısından sonra çoğu hasta 3-9 yıl yaşarken, hastalığın hayati organlara zarar vermediği düşünüldüğünde yaşam süresi için bir yüzde belirlemek doğru değildir.
ALZHEİMER GÜNLÜK HAYATI NASIL ETKİLER?
Alzheimer hastalığı konsantrasyonu etkiler, bu nedenle kişi yemek pişirmek veya faturaları ödemek gibi sıradan görevleri yapamayabilir. Belirtiler kötüleşikçe tanıdık insanlar veya yerleri tanımayabilirler. Gündelik aletleri yanlış kullanabilirler. Örneğin saçlarını çatalla tarayabilir. Hastalık ilerledikçe idrar kaçırma, denge sorunları ve konuşma zorluğu sık görülür.
GÜN BATIMI SENDROMU
Uzmanların nedenini bilmediği şekilde bazı Alzheimer hastaları güneş battığında kendilerini huzursuz ve rahatsız hissederler. Bu durum tüm akşam boyunca ve bazen bütün gece boyunca sürme eğilimindedir. Kişinin gerginliği azaltmak için, evin aydınlık olması ve gün batımından önce perdelerin kapatılması önerilmektedir.
SİZİ TANIMAYABİLİR
Alzheimer hastası olan birçok insan, isimleri hatırlamakta, onlara en yakın insanları bile tanımakta güçlük çekmektedir. Sıklıkla gördüğü kişilerin resimlerinin altına isimleriyle birlikte koymak geçici bir düzelme sağlayabilir fakat sonunda artık yüzleri tanımayabilir ve sanki aile üyelerine yabancı kişilermiş gibi davranabilirler. Bu durum hastalara bakan kişiler için oldukça zorlu bir süreçtir.
ALZHEİMER HASTALIĞI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Alzheimer hastalığının tam bir tedavisi ve beyinde oluşan sinir hasarını yavaşlatmanın bir yolu yoktur. Ancak zihinsel becerileri korumaya ve hastalığın etkilerini yavaşlatmaya yardımcı olan ilaçlar var. Erken başlanan tedavi kişinin daha uzun süre bağımsız kalmasını ve günlük görevlerini daha uzun süre yapabilmesini sağlar.
ALZHEİMER HASTALIĞI ÖNLENEBİLİR Mİ?
Bu hastalığa yakalanma şansınızı düşürmek için yapabileceğiniz bir şey var mı?
Bu alandaki araştırmalar devam etmekle birlikte diyet ve egzersiz önemlidir. Araştırmalar, sebze, balık ve fındık bakımından zengin Akdeniz diyetinin ve fiziksel aktivitenin Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azalttığını göstermektedir.
