DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
Misophonia, bazı seslerden aşırı derecede rahatsız olma hali olarak tanımlanabilir. Belli seslere hassasiyet sendromu olarak da bilinen misophonia sıklıkla seslere, özellikle yemek yerken, nefes alırken, çiğnerken, esnerken çıkarılan seslere veya düdük çalması gibi seslere karşı aşırı hassasiyet gösterme halidir. Bazen küçük tekrar eden hareketler, birilerinin koşuşturması ya da ayağını sürekli sallaması da misophonia’ya neden olabilir.
Bazı araştırmalar, misophonia’nın oldukça yaygın olabileceğini ve insanların yaklaşık % 20’sinde görülebileceğini belirtmektedir.
Misophonia neden olur?
Misophonia için tek bir neden bilinmemekle birlikte, bu konudaki bazı teoriler merkezi sinir sisteminin çalışması ile ilgili spesifik problemler olabileceğini ileri sürülmektedir.
Kişinin korku ve öfke ile tepki verebileceği misophonia’yı tetikleyen bir çok tetikleyici mevcuttur. Bunlardan bazıları;
Horlama, ağız şapırdatma, ağızda yiyecekle konuşma, diş gıcırdatma, sesli sakız çiğneme, boğaz temizleme sesleri olabilir.
Örneğin misophonia’lı kişi sakızın rahatsız edici sesi ve patlamasını düşündüklerinde korku,tedirginlik veya öfke ile tepki verebilir. Kendisini bu durumu tetikleyen etkenden uzaklaştırmaya çalışabilir ya da o kişiye bağırıp,vurabilir. Bu bozukluğun ana özelliği hasta rahatsız edici uyaran olarak gördükleri şeylere maruz kalınca genellikle sinirlilik veya tiksinti tepkileri gösterir ve daha sonra tepkiler hızla aşırı şekilde yükselir. Misophonia hastası genellikle yanıtlarının kontrol edilemez olduğuna inanır.
Misophonia tanısı nasıl konur?
Misophonia tanısını koymanın en önemli hususlarından biri, yaşla ilişkili işitme kaybı, kulak çınlaması, hiperaküs (çevreye ait sıradan seslere karşı toleransın azalması) dahil olmak üzere diğer işitme bozuklukları olmadığını ve işitsel halüsinasyonları ayırt etmektir.
Bu hastalık bazen depresyon, bipolar bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk ve diğer kaygı bozuklukları, Asperger sendromu olarak adlandırılan diğer zihinsel sağlık sorunlarının yanı sıra otistik bozukluklarla da ilişkilendirilir.
Misophoni semptomları bir takım tıbbi durumların bir sonucu olabilir veya çeşitli ilaçların yan etkisi olabilir. Bu nedenle uzmanlar sıklıkla semptomların diğer nedenlerini ortadan kaldırmak için ilk değerlendirme sırasında rutin laboratuvar testleri yapar. Röntgen, tarama veya başka görüntüleme çalışmaları istenebilir. Muayenenin bir parçası olarak diğer teşhirlerin diskalifiye edilmesine yardımcı olmak için kişiye standart bir anket veya kendi kendini sınama ile ilgili bir dizi soru sorulabilir.
Misophonia tedavi edilebilir mi?
Misophonia için bilinen belirli bir tedavi yöntemi ve etkili tedavilerle ilgili kontrollü araştırmalar olmasa da, başarı ile kullanılan bir takım yaklaşımlar vardır. Örneğin; bilişsel davranışçı terapi kişiye acı veren olumsuz düşüncelerin değiştirilmesini içerir. Başka bir tedavi şekli ise olumsuz tepkilere neden olan tetikleyicileri görmezden gelmelerine yardımcı olmak için kişinin çevresine arka plan gürültüsü eklemeyi içerir.
Misophonia tedavisinde depresyon ve anksiyete tedavileri de dahil olmak üzere çeşitli ilaçlar denenmeye çalışılmıştır.Vitaminler, mineraller ve balık yağı gibi diyet takviyeleri de yapılabilmektedir fakat bununla birlikte ilaç tedavileri genellikle bu durumu tedavi etmek için kullanılmaz.
