DEJA VU NEDİR? NE ZAMAN ENDİŞELENMELİYİZ?

Aynı şeyi bir kez daha yapmış olma, bir mekanda bulunma veya bir konuşmayı daha önce yapmış olma hissi sizi şaşkına çevirir. Aynı zamanda, bunun gerçek olamayacağının açık bir şekilde farkındasınızdır çünkü buraya hiç gelmemiş ya da geçmişinizde herhangi bir zamanda bu insanlarla tanışmamışsınızdır.

Sağlıklı insanların %60-70’i bu geçici zihinsel durumu yaşar.  Tuhaf bir görsel bağlam çoğunlukla deja vu’yu tetikler, ancak bazen sözlü ifadeler de aşinalık yanılsamasını yaratır.

Deja vu, en sık 15-25 yaş arasında görülür ve yaşla birlikte giderek azalır. Daha fazla eğitim alan, seyahat eden, hayallerini hatırlayan insanlar buna daha duyarlıdır. Öğrenciler arasında yorgunluk ya da stres deja vu’yu kolaylaştırabilir. Deja vu, akşamları ve hafta sonlarında daha sık hissedilir.

Deja vu nörolojik bir belirti de olabilir. Tam olarak aynı özelliklere sahip olan aynı his, genellikle temporal lob epilepsili hastalar tarafından bildirilmiştir.

Beyinde temporal korteksin bir kısmı hipokampüsün hemen altında bulunur. Bu temporal korteksten çıkan nöbetler aynı anda hipokampustaki iki devreyi etkinleştirir. Bir devre, dış dünyadaki mevcut deneyimimizi izler. Diğeri geçmiş anıları geri getirir. Eş zamanlı harekete geçme, iki beyin fonksiyonu arasındaki zamanı sıkıştırarak, “şimdiyi hatırlama” ya da “deja vu” deneyimine neden olur.

Deja vu ne zaman bir problem haline gelir?

Deja vu, şu durumlarda nörolojik bir sorun olarak görülebilir:

♦ Sıklıkla (ayda birkaç kezden daha fazla ortaya çıkması)

♦Anormal rüya benzeri hatıralar veya görsel sahnelerin eşlik etmesi

♦Bilinç kaybı ve / veya bilinçsizlik, beceriksizlik, kalp hızının çok artması veya korku duygusu gibi belirtilerin eşlik etmesi

Ayrıca epilepsi dışında, vazküler demansda ve diğer demanslarda deja vu nadiren görülmektedir. Fronto-temporal bunama yaşayan hastalar kalıcı deja vu deneyimlemekte ve illüzyonu rasyonalize etmek için mevcut yaşamları hakkında hikayeler üretmektedirler.