KARACİĞER FONKSİYON TESTLERİ NELERDİR?

Karaciğerimiz sağlığımız için kritik olan her türlü işi yapar. Yiyecekleri parçalar, kanı temizler, protein üretir ve enerjiyi depolar.

Eğer işler ters gider de karaciğerimizde bir sorun ortaya çıkarsa cildimizin sararmasından konuşma bozukluğuna kadar bir dizi belirtiler ortaya çıkabilir. İşte o zaman karaciğer fonksiyon testlerinin kontrol edilmesine ihtiyacımız var demektir.

Karaciğer fonksiyon testleri kandaki farklı protein ve enzim düzeylerini kontrol eden birkaç testten oluşmaktadır. Enzimler, vücudumuzdaki bazı reaksiyonların hızlanmasına yardımcı olan özel protein türleridir.

Peki hangi belirtiler mevcutsa karaciğer fonksiyon testlerine bakılması gerekir?

♦Koyu renk idrar veya açık renkli dışkı varlığı

♦İştahsızlık

♦Karında şişme

♦Zayıflık veya çok yorgun hissetme hali

♦Sarımsı gözler veya ciltte sarılık

Ayrıca bunun dışında eğer;

♦Çok fazla alkol tüketiyor veya alkolikseniz

♦Karaciğer hastalığı geçmişi olan bir aileden geliorsanız

♦Özellikle diyabetiniz veya yüksek tansiyonunuz varsa

♦Aşırı kiloluysanız

♦Karaciğerinize zarar verebilecek ilaçlar kullanıyorsanız karaciğer fonksiyon testlerinizi yaptırmanız gerekir.

Karaciğer fonksiyon testleri hangi testlerden oluşur?

Alanin Transaminaz (ALT):

ALT, proteinleri parçalamaya yardımcı olan ve esas olarak karaciğerinizde bulunan bir enzimdir. Kandaki yüksek düzeyleri karaciğer hasarı olduğu anlamına gelebilir.

ALT normal değeri; erkeklerde: 10-40 U/l

kadınlarda: 10-35 U/l ‘dir.

Aspartat Transaminaz (AST):

AST, karaciğerinizde bulunan bir başka enzimdir. Yüksek kan seviyeleri hasar veya hastalık belirtisi olabilir.

AST normal değeri 10-35 U/L arasındadır.

Alkalen fosfotaz (ALP):

ALP, karaciğerde, safra kanallarında ve kemikte bulunan bir enzimdir. Karaciğer hasarı veya hastalığı varsa, tıkanmış bir safra kanalı veya kemik hastalığı varsa yüksek seviyelerde olabilir.

Albumin ve total protein:

Karaciğerde iki ana protein yapılır: Albumin ve globulin. Bu proteinlerin düşük seviyeleri karaciğer hasarı veya hastalığı anlamına gelebilir.

Bilirubin düzeyleri:

Bilirubin, kırmızı kan hücreleri yıkıldığında ortaya çıkar. Genellikle, karaciğer bilirubini vücuttan temizler. Kanınızdaki yüksek seviyelerde bilirubin sarılığa yol açabilir ve karaciğer hasarının bir belirtisi olabilir.

Gama glutamiltransferaz (GGT):

GGT enziminin yüksek seviyeleri karaciğer veya safra kanalı hasarına işaret edebilir.

Laktat dehidrogenaz (LH):

LD karaciğer hasarında yüksek olan başka bir enzimdir, ancak diğer başka koşullar da seviyesi artabilir.

Protrombin zamanı (PT):

Bu test kanınızın pıhtılaşması ne kadar sürdüğünü ölçer. Eğer bu süre uzunsa bu karaciğer hasarının bir işareti olabilir. Varfarin (Coumadin) gibi kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar da daha uzamış PT’ye neden olabilir.

Karaciğer fonksiyon testleri nasıl yapılır?

Test kolunuzdaki bir damardan kan alınarak gerçekleştirilen kolay bir testtir. İnce bir iğne yardımıyla alınan kan laboratuvara gönderilir. Laboratuvarın çalışma kapasitesi ve cihaz tipine bağlı olmak üzere genellikle aynı gün içinde karaciğer fonksiyon testlerinin sonucu hastaya verilir.

Sonuçlar ne anlama gelir?

Sonuçların yanında genellikle normal değerler yazar. Normal değerlerin labaratuvardan laboratuvara farklılık gösterebileceğini unutmayın. Ayrıca, erkek veya kadınlarda değerler farklılık gösterebilir. Sonuçlarınız normal değilse, muhtemelen daha fazla test yaptırmanız gerekebilir. Karaciğer fonksiyon testleri tek başına belirli bir hastalığın tanısının konmasına yeterli değildir. Ek tetkiklerin yapılması gerekir.