DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
Salmonella insanlarda gastroenterit, tifo ve paratifo gibi hastalıklara yol açan bir bakteridir. Salmon isimli doktor tarafından keşfedildiği için salmonella ismi verilmiştir.
Salmonella‘lar insan ve bir çok hayvan türünün bağırsak parazitidirler.
Enterobactericaea ailesi içinde yer alan Salmonella cinsinde Salmonella enterica ve Salmonella bongori olmak üzere 2 tür bulunmaktadır. İnsanlardan izole edilen Salmonella’ların çoğu S.enterica türünde yer alır. Salmonella bakterisinin 2000’den fazla serotipi tipi vardır.
Salmonella bakterisi ile enfekte olan hastaların çoğunda bulaştan 12-72 saat sonra ishal, ateş ve karın ağrısı görülür. Hastalık genellikle 4-7 gün sürer. Hastaların çoğu tedavi gerekmeksizin iyileşebilir fakat bazı vakalarda ishal ciddi olabilir ve hastanın hastaneye yatırılması gerekebilir. Bazen salmonella enfeksiyonu bağırsaklardan kana geçebilir ve uygun tedavi verilmezse hastanın ölümüne neden olabilir.
Salmonella belirtileri nelerdir?
Salmonella enfeksiyonu genellikle çiğ veya az pişmiş et, tavuk, yumurta veya yumurta ürünleri tüketilmesi sonrası gelişir. Kuluçka süresi birkaç saat ile iki gün arasında değişir. Çoğu salmonella enfeksiyonu gastroenterit olarak sınıflandırılabilir.
Olası bulgular ve belirtiler arasında şunlar bulunur:
♦Mide bulantısı
♦Kusma
♦Kramp şeklinde karın ağrıları
♦İshal
♦Ateş
♦Titreme
♦Baş ağrısı
♦Dışkıda kan görülmesi
Salmonella nasıl bulaşır?
Salmonella bakterileri insan, hayvan ve kuşların bağırsaklarında yaşar. Çoğu kişiye dışkıyla kirlenmiş gıdaların yenmesi sonucu salmonella bulaşır.
Sıklıkla bulaştan sorumlu gıdalar şunlardır:
♦Çiğ veya iyi pişmemiş et, kümes hayvanları ve deniz ürünleri:
Kesim işlemi sırasında salmonella dışkı yoluyla çiğ et ve kümes hayvanlarına bulaşabilir. Kirlenmiş sudan yakalanmış deniz ürünleri salmonella ile kontamine olabilir.
♦Çiğ yumurta:
Yumurta kabuğu bakteri ile kontaminasyonun önlenmesi için bir bariyer gibi görünse de bazı enfekte tavuklar kabuk oluşmadan önce salmonella içeren yumurtaları üretir. Çiğ olarak kullanılan yumurta enfeksiyonlara neden olabilir.
♦Meyve ve sebzeler:
Bazı taze ürünler, tarlada sulanan veya işleme sırasında salmonella ile kirlenmiş suyla yıkanan sebze ve meyvelerle salmonella bulaşabilir.
Şunu unutmamak gerekir ki; gıdalar tuvalet kullandıktan sonra veya ellerini iyice yıkamayan insanlar tarafından hazırlandığında kontamine olur. Kontamine olmuş herhangi bir nesneye dokunmakla ve ellerin ağıza götürülmesiyle enfeksiyon ortaya çıkabilir.
Salmonella komplikasyonları nelerdir?
Salmonella enfeksiyonları genellikle hayati tehlike oluşturmaz. Bununla birlikte özellikle bebekler, küçük çocuklar, yaşlılar, transplantasyon hastaları, hamileler ve zayıflamış bağışıklık sistemine sahip kişilerde komplikasyonların gelişimi tehlikeli olabilir.
Dehidratasyon (Susuzluk):
Dehidratasyon bulguları idrar çıkışının azalması, kuru ağız ve dil, gözlerin çökmesi ve gözyaşı üretiminin azalması sayılabilir.
Bakteriyemi:
Salmonella enfeksiyonu kan dolaşımına girerse (bakteriyemi) aşağıdaki dokuları enfekte edebilir:
♦Beyni ve omuriliği çevreleyen dokuları enfekte edeerek menenjit
♦Kalbin veya kalp kapaklarını enfekte ederek endokardit
♦Kemik veya kemik iliğini enfekte ederek osteomiyelit gelişmesine neden olabilir.
Reaktif artrit:
Salmonella hastalarında reaktif artrit gelişme riski daha yüksektir. Reiter sendromu olarak da bilinen reaktif artrit tipik olarak aşağıdakilere neden olur: Göz tahrişi, ağrılı idrara çıkma ve ağrılı eklemler
Salmonella tanısı nasıl konur?
Salmonella enfeksiyonu, dışkı örneğinin laboratuvarda gaita tetkiki ve kültürü yapılarak tespit edilebilir. Bununla birlikte, çoğu kişi test sonuçları çıkana kadar şikayetleri geçmiş olabilir. Kan dolaşımında salmonella enfeksiyonu bulunduğundan şüphelenirse bakteri tanımlanması için kan örnekleri alınabilir.
Salmonella nasıl tedavi edilir?
Salmonella enfeksiyonu kişinin dehidrate (susuz) olmasına neden olabileceğinden tedavi sıvı ve elektrolitleri yerine koyma üzerine odaklanır. Şiddetli vakalar hastaneye yatmayı ve sıvının doğrudan bir damara (intravenöz) verilmesini gerektirebilir. Buna ek olarak şunların yapılması tavsiye edilir:
Anti diyareik ilaçlar: Loperamid (Imodium A-D) gibi ilaçlar krampları hafifletmeye yardımcı olabilir ancak salmonella enfeksiyonuyla ilişkili diyare süresini uzatabilir.
Antibiyotikler: Salmonella bakterilerinin kan dolaşımına girdiğinden şüphelenirse veya hastalık ağır geçiriliyorsa ya da kişinin bağışıklık sistemi bozulmuşsa bakterileri öldürmek için antibiyotik kullanılabilir fakat komplikasyonsuz vakalarda antibiyotikler yarar sağlamaz.
