DOKTORUMNEDİO? SAĞLIK HAKKINDA HERŞEY…
Alyuvarlar, kırmızı küre hücreleri veya eritrosit olarak adlandırılır. Kısaca tahlil kağıtlarında RBC (red blood cell) olarak gördüğümüz hücrelerdir. Akyuvarlar ise beyaz küre hücreleridir. Hepsine lökosit isim verilir. WBC (white blood cell) olarak kısaltılır.
Vücudumuzun temel taşlarından olan alyuvarlar ve akyuvarlar arasındaki farklar nelerdir?
1-Yapı ve bileşimindeki farklılıklar:
Alyuvarlar(kırmızı küre) hemoglobin olarak adlandırılan demir içeren bir proteinin varlığına bağlı olarak kanımıza kırmızı renk veren hücrelerdir. Bu protein akyuvarlarda (beyaz küre hücreleri) bulunmaz. Kırmızı küreler eritrosit olarak da bilinir ve çift kenarlı disklerdir. Bu şekil ile oksijen ve karbondioksitin membranlarından geçebilmesi için yüzey alanını arttırmaya yardımcı olur.
Öte yandan, WBC’ler veya lökositler düzensiz şekillere sahip olabilirler. RBC’ler ve WBC’ler arasındaki bir diğer önemli nokta, bir çekirdeğin varlığı veya yokluğudur. Olgun RBC’lerde çekirdek bulunmazken, WBC’lerde çekirdek bulunur. Beyaz kan hücreleri aynı zamanda kırmızı kan hücrelerinde bulunmayan beyaz bir dış tampon katına sahiptir.
2-Tiplere göre farklılıkları:
Kırmızı kürelerin farklı türleri yoktur. RBC’lerin aksine, WBC’ler granülositler ve agranülositler olmak üzere iki ana tipte sınıflandırılabilir. Granülositlerin sitoplazmasında granüller bulunurken, agranülosit granüller içermez.
Granülositler, nötrofiller, bazofiller ve eozinofiller olmak üzere üç tipe ayrılır. Öte yandan, lenfositler, monositler ve makrofajlar agranülositlerin ana tipleridir.
3-Üretim yerlerine göre farkları:
Eritrositler, esasen kemik iliğinde, hematopoetik kök hücreden üretilir. Eritrosit üretimi, böbrekler tarafından sentezlenen eritropoietin olarak bilinen bir hormon tarafından düzenlenir.
Lökositler aynı zamanda kemik iliğinde bulunan hematopoetik kök hücrelerden üretilir, ancak bazıları lenf nodlarında, timus bezinde ve dalakta olgunlaşır.
4-Yaşam süreleri ve sayıları arasındaki farklar:
Bir eritrosit yaklaşık 120 gün boyunca yaşarken, bir lökosit ortalama 3-4 gün yaşayabilir. Bununla birlikte, ciddi bir enfeksiyon durumunda lökositlerin ömrü önemli ölçüde azalabilir.
Sağlıklı bir yetişkinde, beyaz kan hücrelerinin sayısı, milimetre küpte 4.000 ile 11.000 arasında değişir. Ortalama olarak lökosit sayısı, milimetre küpte 7000 hücre kadardır. Lökositler,trombositlerle birlikte toplam kan hacminin sadece% 1’ini oluşturur.
Eritositler kanda en çok bulunan hücrelerdir. Toplam kan hacminin yaklaşık% 40 ila% 45’ini oluşturan her milimetre küpte yaklaşık 5 milyon kırmızı kan hücresi vardır.
5-Hareketleri arasındaki farklar:
Eritrositler öncelikle kardiyovasküler sistem içerisinde dolaşmaktadır. Hücrelere oksijen ve besin maddeleri tedarik etmek için kan damarları ve kılcal damarlar boyunca dolaşırlar.
Beyaz kan hücreleri kardiyovasküler ve lenfatik sistem arasında dolaşmaktadır. Lenf nodlarında birçok lökosit olgunlaşır. Lökositler kan damarlarından çıkıp, enfeksiyon veya yaralanma bölgesine geçerler.
6-Görevleri arasındaki farklar:
Eritrositlerin görevleri:
Eritrositler esas olarak oksijen ve besin maddelerinin vücut hücrelerine taşınması ve atıkların uzaklaştırılması ile ilgilidir. Hemoglobin hem oksijen hem de karbondioksit ile bağlanabilir. Akciğerlerde, oksijen molekülleri hemoglobine bağlanır. Hemoglobin daha sonra kan damarları vasıtasıyla vücut dokularına ve hücrelere oksijen taşır. Aynı zamanda dokulardan ve hücrelerden karbondioksit toplayıp vücudun dışına atılması için akciğerlere iletilir.
Lökositlerin görevleri:
Lökositler bağışıklık sisteminin ayrılmaz bir parçasıdır ve bağışıklık işlevlerinde kilit rol oynamaktadır. Temelde vücudu yabancı maddelerden ve enfeksiyöz ajanlardan korurlar. Antikor üreterek çeşitli enfeksiyonlara karşı vücudu savunurlar. Nötrofiller genelde bakteri ve mantar enfeksiyonlarına karşı savaşırken eozinofiller parazit enfeksiyonlara karşı savaştan sorumludur. Eozinofiller ayrıca bazofiller ile birlikte alerjik yanıt ile de ilişkilidir.
Lenfositler, diğer taraftan antijen üretir, vücudun bağışıklık tepkisini koordine eder ve virüs ile enfekte hücreleri yok eder. Tümör ve kanserli hücreleri de yok ederler. Monositler, fagositoz adı verilen bir süreç yardımıyla ölü hücreleri ve mikroorganizmaları uzaklaştırmaktan sorumludur.
