Hem prebiyotikler hem de probiyotikler insan sağlığı için önemlidir. Bununla birlikte ikisi insan sağlığında farklı roller oynarlar.
Probiyotikler, zararlı bakterilerin büyümesini kontrol ederek sindirim sisteminizin sağlıklı kalmasına yardımcı olan iyi bakterilerdir.
Prebiyotikler insan vücudu tarafından sindirilemeyen karbonhidratlardır. Bağırsağımızdaki faydalı bakteriler bu lifleri yiyerek beslenirler.
Bağırsak florası veya bağırsak mikrobiotası olarak adlandırılan bağırsak bakterileri, vücutta birçok önemli fonksiyonu yerine getirirler.
Bağırsak Bakterileri Neden Faydalıdır?
Sindirim sistemimizdeki iyi bakteriler bizi zararlı bakteri ve mantarlardan korunmamıza yardımcı olurlar.
Ayrıca bağışıklık sistemimize sinyaller gönderirler ve enfeksiyonlara karşı mücadelede yardımcı olurlar.
Ek olarak bağırsak bakterilerinden bazıları K vitamini ve kısa zincirli yağ asitlerini oluştururlar. Kısa zincirli yağ asitleri, kolon saran hücrelerin başlıca besin kaynağıdır. Zararlı maddeleri, virüsleri ve bakterileri dışarıda tutmaya yardımcı olan güçlü bağırsak bariyerini geliştirirler. Bu da iltihaplanmayı azaltır ve kanser riskini azaltabilir.
Gıdalar bağırsak mikrobiotasını nasıl etkiler?
Yediğimiz yiyecekler, iyi ve kötü bağırsak bakterilerinin dengesinde önemli bir rol oynar. Örneğin, yüksek şekerli ve yüksek yağlı diyet, bağırsak bakterilerini olumsuz etkiler ve zararlı türlerin daha fazla gelişmesine neden olur.
Kimyasal artıklar ve özellikle antibiyotikler bağırsak bakterilerindeki dengeyi bozabilir.
Hangi gıdalar prebiyotikler açısından zengindir?
Prebiyotikler, sebzelerde, meyvelerde ve bakliyatta bulunan lif türleridir.
Prebiyotik lif oranı yüksek gıdalar şunlardır:
♦Baklagiller, fasulye ve bezelye
♦Yulaf
♦Muz
♦Kudüs enginarı (normal enginarlardan farklı)
♦Kuşkonmaz
♦Karahindiba yeşillikleri
♦Sarımsak, pırasa ve soğan
İyi bağırsak bakterileri prebiyotik lifleri butirat adı verilen kısa zincirli yağ asidine çevirir. Butirat kapsamlı olarak incelenmiş ve kolonda anti-inflamatuar etkileri olduğu gösterilmiştir.
Ayrıca, gen ekspresyonunu etkileyebilir, kanserli hücrelerin büyümesini engeller ve sağlıklı hücrelere emerji sağlayarak onların normal olarak büyüme ve bölünmelerini sağlarlar.
Hangi gıdalar probiyotikler açısından zengindir?
Faydalı bakterileri doğal olarak içeren birçok probiyotik yiyecek vardır. Yoğurt bu yiyeceklerin başında gelir.
Fermente gıdalar yararlı bakterileri içerdikleri için probiyotikler açısından zengin diğer gıda seçenekleridir. Örneğin; bazı turşu çeşitleri, kefir ve Kombu (Kombucha) çayı probiyotiklere örnek olarak verilebilir.
Probiyotik takviyeler faydalı mıdır?
Probiyotik takviyeleri, faydalı bakterileri içeren haplar, kapsüller veya sıvılardır. Piyasada satılan bu takviyelerin farklı bakteri türlerine ve konsantrasyonlarına sahiptir.
Bazı probiyotik takviye bakterileri bağırsağınıza kadar etkili olabilecek şekilde tasarlarken diğerleri büyük olasılıkla mide asidini bile geçirmiyor olma ihtimali mevcuttur.