Kanser kadın hastalıkları içinde kalp hastalıklarından sonra ikinci sıklıkta görülen bir hastalıktır ve tüm kanser türleri için yaşam boyu risk üçte bir oranındadır. Bu yüzden kanser tarama testleri oldukça önem kazanmaktadır.
1-Kendi kendine meme muayenesi:
Meme muayenesi evde kendinizin yapabileceği kolay bir işlemdir. Bu sayede herhangi bir şişkinliği saptayabilir veya erken bir meme tümörünün farkına varabilirsiniz. Her ay ve adet başlangıcından 5-7 gün önce meme muayenesinin yapılması önemlidir. Kişi bu muayeneler sonunda kendi meme dokusunu tanıyacak ve herhangi bir değişlikliği anlaması kolaylaşacaktır.
Kendi kendinize meme muayenesi yapmanın 3 kolay yolu vardır:
1-Aynada gözle memelerinizde herhangi bir şişlik veya çukurluk olup olmadığına bakın.
2-Yere yatın ve parmak uçlarınızla her iki memenizde ve koltuk altlarınızda şişlik veya ele gelen herhangi bir yapının olup olmadığını kontrol edin.
3-Meme başlarınızı sıkıştırarak herhangi bir şişlik ve çekinti olup olmadığını kontrol edin.
2-Mammografi:
Meme tümörlerini saptamak için yapılan bir X-ray (röntgen) yöntemidir. Düzenli yapılan mammografilerin meme kanserini erken yakalamada ve tedavinin etkili olmasında yararlı olduğu gösterilmiştir.
3-PAP smear testi:
Rahim ağzı kanserlerinin taramasında kullanılan ve kanser ve kanser öncesi değişikliklerin tanımlanmasında faydalı olan bir testtir. Pap smear testi için örnek doktorunuz tarafından jinekolojik muayene sırasında alınır ve laboratuvara inceleme için gönderilir. Ağrısız ve kolay yapılan bir testtir.
4-HPV DNA testi:
Pap smear testi gibi servikal (rahim ağzı) kanser taramasında kullanılan bir testtir. Human papilloma virüs (HPV) tip 16 ve 18 servikal kansere neden olabilen virüs tipleridir ve bu virüs tiplerinin saptanan kişilere kolposkopi (serviks, vajen ve vulva dokularının kolposkop denilen bir cihaz ile büyütülerek incelenmesi işlemi) önerilir.
5-Akciğer kanseri taraması:
Meme kanseri kadınlar için en büyük tehlike gibi görünürken Amerika Birleşik Devletlerinde akciğer kanseri kadınlar arasında en sık ölüme neden olan kanser türüdür. Özellikle sigara içenlerde bu oran daha yüksektir. 55 yaş üstü ve 30 yıllık sigara içme öyküsü olanların komputerize tomografi (CT) ile akciğer taraması yaptırmasında fayda vardır.
6-Rahim kanseri taraması:
Anormal vajinal kanama, menapoz sonrası kanama, idrar yaparken veya cinsel ilişki sırasında ağrı gibi şikayetleriniz varsa doktorunuza başvurmalısınız. Doktorunuz yapacağı muayene ve gerekiyorsa alacağı biyopsi olası bir rahim kanserine erken tanı koymasını sağlayacaktır.
7-Over (yumurtalık) kanseri taraması:
Yumurtalık kanserinin erken evrede tanımlayacak herhangi bir bulgu henüz rapor edilmemiştir. Dolayısıyla yumurtalık kanserini tespit edecek güvenilir bir tarama testi mevcut değildir. Kendilerinin daha yüksek risk taşıdığını düşünen kadınların (ailede 50 yaş öncesi meme ve yumurtalık kanseri öyküsü olması gibi) doktorlarına danışması faydalı olabilir.
8-Kolorektal kanser taraması:
Kolon kanseri Amerika’da kadınlar arasında kansere bağlı ölümlerde üçüncü sıklıkta görülmektedir ve kolorektal taramaların yapılması erken tanı sayesinde kanser riskini % 60-70 azaltmaktadır. Kolorektal kanserler ile ilgili detaylı bilgi almak için yazı başlığına tıklayabilirsiniz.
9-Cilt kanseri taraması:
Cilt kanseri taraması benlerinizi (nevüs) kendinizin gözlemlemesi veya doktorunuza muayene etmesi şeklinde olur.
Benlerin bir kenarı diğerinden daha farklıysa (asimetrik), sınırları düzensizse, farklı renklerdeyse(siyah, kırmızı, mavi gibi), çapı bir kalem silgisinden büyükse ve şeklinde, renginde, büyüklüğünde değişiklik mevcutsa doktorunuza muayene olmalısınız.